PROSA

Hiqmet Meçaj


TA 10010[1]


U dëgjua një fësh fësh nën derë. Asgjë tjetër.
Nameti shkoi dhe gjeti një letër. Ishte një letër e zakonshme brenda një zarfi me vija blu.
Ja çfarë shkruanin në të me shkronja kompjuteri times new roman: "Je i vetmi njeri i ftuar. Të pret trami 10010. Do të shohësh shfaqjen më të bukur të jetës tënde atje ku do të shkosh".
Mund të rrinte Nameti i ftohtë para një ftese të tillë, megjithëse të dyshimtë, megjithëse pa nënshkrim? Mund të ishte edhe kërcënim, sidomos këtë orë të thyer të mesnatës, kur shumica flinin. Po kush ta kërcënonte? A ishte Nameti një njeri i rëndësishëm sa të merreshin aq seriozisht me të për ta zhdukur një mesnatë të bukur maji, në tramin TA 10010?
U nis nëpër erë e shi. Vërtetë e priste TA 10010. U hapën dyert dhe hyri brenda. Nuk pa kush vallëzonte e këndonte, pa vetëm se brenda tramit bëhej një festë e vërtetë. Iu kujtua fraza në ftesë: "do të shohësh shfaqjen më të bukur të jetës tënde atje ku do të shkosh", ndaj nuk u habit aspak, kur pa se ata që vallëzonin e këndonin ishin kukulla. Shkoi të pyeste tramierin, të merrte vesh ku do të shkonin, ç'duhej të bënte ai, një njeri me mish e me kocka, në mes të atyre kukullave vitrinash, që papritur i pa të gjalla, si të ishin njerëz. Mirëpo edhe tramieri qe një kukull e vërtetë. Megjithatë ai e kuptoi shqetësimin e Nametit dhe i tha me një zë të ftohtë si të kurdisur:
-Edhe trami është lodër, sonte të gjithë jemi lodra.
-Edhe unë?- pyeti Nameti.
-Të gjithë sonte jemi lodra,- tha tramieri.
Vetëm sonte, tha me vete Nameti. Mos vallë vetëm sonte?
U dëgjua zhurma e frenimit. Kukullat dualën jashtë.
-Ç'bëhet?- Pyeti tramierin.
-Po shtrojnë shinat për atje ku do të shkojmë. A nuk të thashë që sonte trami është një lodër? Do të shkojmë diku ku nuk vijnë dot njerëzit.
Ta 10010 u nis përsëri. Përshkoi fusha e lugina, male e pyje, ku Nameti nuk kishte shkuar kurrë. Një kukull me flokë të zinj, me një nishan të bukur mbi buzën e majtë, i tha se quhej Ana dhe i kujtoi Anën e tij. Ajo do t'i thoshte shumë gjëra të tjera, që Nameti nuk do t'i dëgjonte, se do të zhytej në kujtime jo shumë të largëta, kur një tjetër Anë, e bukur si kukull, por jo kukull, me një nishan mbi buzën e majtë, e donte aq shumë, e donte aq shumë...
Mirëpo do të shkëputej nga kujtimet sepse trami do të shkundej, maja do t'i ngrihej përpjetë, ai do të mbështetej në ndenjësen e tij dhe do të shikonte me habi se të tjerët, domethënë kukullat, nuk do ta ndienin ndryshimin. Ç'bëhet?, pyeti veten. Pa nga dritarja. Gjithë ajo makinë e rëndë, që duhej të ecte mbi shina, tani ishte ngritur në ajër, po fluturonte, po çante retë dhe poshtë, poshtë tij, qyteti i madh po bëhej i vogël si vizatimet e fëmijëve. U ndie i lumtur, po fluturonte mes kukullave, si një fëmijë i përkëdhelur që e veshin dhe e lënë të argëtohet me gjërat më të bukura.
Trami e la qytetin e madh, u ngrit sipër, mes reve dhe, pikërisht atëherë Nameti do të shkonte përsëri te tramieri ta pyeste ku ndodheshin e ku do të shkonin.
-Bëjmë një vërtitje mbi Ballkan e pastaj mbi gjithë Botën. Sonte toka dhe qielli janë tonat,- do t'i thoshte ai.
-Por...,- do të përtypej Nameti,- ky nuk është aeroplan, po tram.
-A nuk të thashë se sonte të gjithë jemi lodra? Ik më mirë shiko nga dritarja. E gjithë bota është nën këmbët e tua. Retë kërcejnë si ketra, yjet vallëzojnë, njerëzit atje poshtë vrasin e vriten, vjedhin e vidhen, por që këtej nuk duken...
-Kam një lutje,- i tha Nameti pasi u mendua pak.
-Thuaje,- u përgjigj tramieri.
-Kur të jemi mbi Adriatik, aty ku është një ishull i vogël me emër guri, a mund të fluturojmë pak ulët?
-Tani është errët dhe nuk do të shohësh gjë,- do të thoshte tramieri.
-Mund të ulemi sa për pak? Sa të përshëndes nënën e babanë? Sa t'i hedh një lule Violetës e Lilës? Dua t'i puth pak ballin e ftohtë Anës. Të lutem!
-Anën e ke këtu,- tha tramieri me zërin e ftohtë si të kurdisur,- sonte Ana do të jetë gjithë natën me ty.
U rrënqeth. Ajo që ngjante me Anën, qenkësh Ana e vërtetë.
Filloi një stuhi e çmendur dhe tramieri nuk e ndali dot tramin fluturues atje ku desh Nameti. U ndie i brengosur. Kukullat vallëzonin, këndonin, kurse Ana merrej me disa fëmijë të vegjël e herë pas here i hidhte vështrime përvëluese si dikur.
U dëgjua një zë që lajmëronte uljen. Fluturimi kishte mbaruar. Doli edhe ai duke ndierë pas shpinës një dihatje që e njihte aq mirë. Ngjitur me të ishte Ana me dy fëmijë kukulla në duar. Njeri prej tyre ishte i zeshkët. Filluan të këndojnë fëmija me Anën: "Nuk na tremb breshëri, nuk na tremb as shiu, jemi racë e fortë, racë arixhiu!".
-Ana,- klithi Nameti.
Ajo iku duke i ngulur përsëri vështrimin përvëlues dhe atij do t'i duhej të ndiqte pas turmën e atyre kukullave tek hynin brenda një salle stërmadhe. I kapi syri dy viganë kokërruar që mbanin të lidhur secili nga një tiranozaur të tmerrshëm. Ishin portierët. Nameti dëgjoi pëshpërimat e tyre, pastaj dialogun e gjigandëve me kafshët përbindëshe, thanë diçka si "bie erë njeriu, mes nesh kemi një njeri", pa tramierin t'u thoshte diçka në vesh, pastaj tramieri i erdhi pranë e i shkoi krahun, "ky është njeriu që kemi ftuar", u tha, përbindëshat shqyen një buzëqeshje dytonëshe dhe pas kësaj hynë brenda pa pengesë.
Pa e ç'nuk pa atje. Duar nga ato që reklamonin orë, unaza e byzylykë ari që bënin akrobacira. Shalë të ngritura përpjetë, nga ato të vitrinave, që vishnin çorape të holla grash. Buste me mbathje e sytjena, trupa të plotë vajzash që nuk kishin arritur të visheshin e i kishin gjokset përjashta. Djem plot muskuj, të bardhë, të zinj e të verdhë, të veshur e të zhveshur, të kollarisur me kostume apo me kanatjere plot figura. Parukat kalonin nga një kokë te tjetra, fëmijët hipur mbi zhapikë e kuaj, Bob Sfungjeri i kishte hipur një breshke, Barbi bënte paradë mode në krahët e Spajdermanit. Ana ishte ulur në një kënd, kishte mbledhur plot fëmijë përreth, disa i vishte, të tjerëve u konte akullore, se ishin të vegjël, më të vegjël nga pëllëmba e saj. Nameti pa orën, po asaj i ishin fshirë akrepat. "Tek ne nuk ka kohë", i tha një peshk i kuq hipur mbi biçikletë dhe i tundi bishtin. Ushtonte muzika. Qenë disa melodi njëherësh, nga të gjitha llojet e melodive të botës, sepse edhe kukullat qenë nga të gjitha llojet. Ndërkohë u dëgjua një si pëshpëritje e madhe, u ndje pështjellim, që më pas futi brenda fjalë e fjali: "Erdhën përsëri". "Atë punë kanë". "Sonte do t'i pranojmë?". "As sonte as kurrë". "Po ata po qajnë". "Gënjejnë, sytë e tyre nuk lotojnë". "Po ata thonë se duan të jenë kukulla". "Ata kurrë nuk mund të jenë kukulla".
Ç'po ndodhte? Përse bëhej fjalë? Mezi e gjeti tramierin, i cili do t'i thoshte se ishte një çështje e zakonshme, që ndodhte sa herë mblidheshin e festonin. Do t'i thoshte se kishin ardhur monumentet, hipur mbi kuaj, armatosur me shpata e armë zjarri, kryesisht gjeneralë e cezarë, kriminelë që kishin zhdukur nga faqja e dheut njerëz e qytete, raca e popuj, kishin djegur libra, tempuj, shpikje, njerëz të gjallë. Do t'i thoshte gjithashtu se ata ankoheshin, kishin jetë të vështirë atje ku i kishin bërë monumente, rrinin jashtë në shi, në të ftohtë e në të nxehtë, nuk i nderonte kush, ishin të palëvizshëm e të lodhur nga ngujimi në të njëjtin vend. Kishin bërë lutje me shkrim, kërkonin të bëheshin edhe ata kukulla, t'i vishnin me rroba të bukura, t'i lyenin me bojra, të ndjenin zëra të gëzuar e të ishin të rrethuar nga dritat. Do t'i thoshte se ata hiqnin dorë nga gradat, nga titujt, nga kapitujt e historisë, dorëzonin vullnetarisht kuajt, shpatat, gradat, mohonin emrin, donin të quheshin thjesht kukulla.
Po a mund të pranohet kjo?, do të thoshte tramieri. Nuk mund të pranohet. Ata, edhe po i pranuam, do të fillojnë nga grushtet e shtetit, nga kurthet, nga skllavërimi, nga shthurja e prostitucioni. Do të kërkojë secili të jetë i Pari, komandanti i të gjithëve, perandori i të gjithëve, do të kërkojë të krijojë ushtri me kukullat tona, do vërë përpara dinozaurët, gjarpërinjtë, qentë, rosat, Bob Sfungjerin, Supermanin, Spajdermanin, tanket e fëmijëve, armët elektronike, gjithçka të krijuar për argëtim. Vitrinat do të mbushen me kriminelë, kudo do të rrjedhë gjaku, vajzat do të përdhunohen, djemtë do të bëhen eunukë, kudo do të shpërthejë dhuna.
Ne ua kemi bërë të qartë, rrini atje ku jeni, njerëzit ju kanë nderuar, por mos prisni nga ne të merrni titullin e kukullës. Atë po u thonë edhe tani te porta, prandaj po ulërijnë, qajnë e kërcënojnë, kërkojnë ushtritë që kishin për të na sulmuar, mirëpo historia i ka lënë pa ushtarë, ka vënë vetëm ata në monumente.
Është e çuditshme se këtu nuk vijnë shkencëtarët, shkrimtarët, poetët, filozofët e figurat e tjera të shquara. Ata rrinë të duruar atje ku i kanë vendosur, nuk ankohen, siç duket shkruajnë ende dhe nuk u shkon mendja te argëtimi ynë, e mbaroi fjalën sqaruese tramieri.
Ndërkohë zhurma te dera filloi të shuhej. Monumentet po largoheshin pa ia arritur të quheshin kukulla, Nameti i pa me sytë e tij se sa të trishtuar ishin, si një funeral i gjatë i çuditshëm.
Në sallë argëtimi vazhdonte. Erdhi e mori në vallëzim një dorë me dy ora të arta. Pastaj iu desh të ngrihej me Barbin, më pas kërceu një valle popullore indiane me një kukull të zeshkët. Gjithnjë radhën e kishin damat, mirëpo Ana nuk po vinte. E kërkoi me sy dhe e gjeti përsëri mes fëmijëve. Po i mjekonte krahun një mjellme. Ana ia bëri me dorë, pastaj u afrua dhe vallëzuan së bashku gjithë pjesën tjetër të natës.
-Qenke bërë vërtetë kukull,- i tha ai.
-jo vetëm për sonte,- i tha ajo.
-Mos gjendemi në parajsë?- i tha ai.
-E gjete,- i tha ajo.
-Gjithnjë me kukulla do të rrish?- e pyeti ai.
-Më pëlqen,- i tha ajo.-Me kukullat fëmijë më pëlqen më shumë. Më thërrasin mama.
U afrua tramieri. I tha se mbrëmja kishte mbaruar dhe u duhej të ktheheshin. Ana nuk ndodhej më aty. I erdhi keq që nuk u përshëndetën.
Dolën jashtë, atje ku i priste trami. U ngritën sërish fluturim, bënë disa rrotullime të rrezikshme, nuk kërkoi më të shkonin te ai ishulli me emër guri, se nata ishte me erë dhe binte shi. Trami u ul. Kur doli prej tij, shquajti se ndodhej para shumëbanesës në rrugën Terpsihoris, ku kishte një hyrje të vogël. U fut brenda pasi ngjiti shkallët e tre sipërive. Padashur hodhi sytë mbi tavolinë, atje ku kishte lënë letrën e çuditshme brenda një zarfi me vija blu, që e kishte ftuar të shkonte në ngjarjen më të bukur të jetës së tij. Kërkoi gjithandej por nuk e gjeti kund.
Ndoshta fluturoi edhe ajo si unë, mendoi.
Sonte edhe ajo mund të ketë qenë kukull, një kukull prej letre, mendoi...
e hënë, 25-06-2007 P. Faliro

[1] TA 10010 - numër trami