Anton Çefa
U lind në Shkodër në vitin 1934, në një familje antikomuniste, me tradita atdhetare e kulturore. I ati, Shtjefën Çefa, ka qënë një ndër themeluesit e “Bogdani”-t (1919-1944), shoqëri e shquar kulturore laike demokratike. Kreu shkollën fillore e të mesme dhe Institutin Pedagogjik 2-vjeçar në Shkodër, dy vitet e fundit të arsimit të lartë në Universitetin e Tiranës, në Fakultetin e Histori-Filologjisë (me korrespondencë). Ka shërbyer si mësues në shkolla 8-vjeçare dhe të mesme. Mbas rënies së diktaturës, u bë një ndër themeluesit e antar i këshillit botues të gazetës “Shkodra”, i pari organ shtypi lokal demokratik në Shqipëri. Gjithashtu ka qënë anëtar i këshillit botues të revistave “Rrezja e jonë” dhe “Kumbona e së Dielles”, që filluan të dalin në Shkodër në atë kohë. Për një periudhë të shkurtër ka punuar si drejtor i Radio Shkodrës. Në vitin 1993 emigroi familjarisht në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Që nga viti 1994 është editor i gazetës “Dielli”, organ i Federatës Panshqiptare Vatra. Ka botuar përmbledhjet poetike: “Dritarja e një britme” (1999), “Heshtja ka tingull guri” (2002), “Fjalë në vargoj të muzgët” (2003). Ka gati për botim librat: “Psikologjia etnike e popullit tonë - tradita”; “Edukatë popullore shqiptare”, “Kritikë letrare: syzime-analiza-intervista”, “Ftillime publicistike”, “Portrete”, “Me Nolin e Konicën tek ‘Vatra’ - ese”, sidhe një përmbledhje poezish të përkthyera nga italishtja dhe anglishtja.
Etja për nji delir të blertë
U lind në Shkodër në vitin 1934, në një familje antikomuniste, me tradita atdhetare e kulturore. I ati, Shtjefën Çefa, ka qënë një ndër themeluesit e “Bogdani”-t (1919-1944), shoqëri e shquar kulturore laike demokratike. Kreu shkollën fillore e të mesme dhe Institutin Pedagogjik 2-vjeçar në Shkodër, dy vitet e fundit të arsimit të lartë në Universitetin e Tiranës, në Fakultetin e Histori-Filologjisë (me korrespondencë). Ka shërbyer si mësues në shkolla 8-vjeçare dhe të mesme. Mbas rënies së diktaturës, u bë një ndër themeluesit e antar i këshillit botues të gazetës “Shkodra”, i pari organ shtypi lokal demokratik në Shqipëri. Gjithashtu ka qënë anëtar i këshillit botues të revistave “Rrezja e jonë” dhe “Kumbona e së Dielles”, që filluan të dalin në Shkodër në atë kohë. Për një periudhë të shkurtër ka punuar si drejtor i Radio Shkodrës. Në vitin 1993 emigroi familjarisht në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Që nga viti 1994 është editor i gazetës “Dielli”, organ i Federatës Panshqiptare Vatra. Ka botuar përmbledhjet poetike: “Dritarja e një britme” (1999), “Heshtja ka tingull guri” (2002), “Fjalë në vargoj të muzgët” (2003). Ka gati për botim librat: “Psikologjia etnike e popullit tonë - tradita”; “Edukatë popullore shqiptare”, “Kritikë letrare: syzime-analiza-intervista”, “Ftillime publicistike”, “Portrete”, “Me Nolin e Konicën tek ‘Vatra’ - ese”, sidhe një përmbledhje poezish të përkthyera nga italishtja dhe anglishtja.
Etja për nji delir të blertë
Kur në qiell të andrrës sime prek
Me duer të brishta,
Zgjohen vegime të ylberta mallesh.
Engjuj me brerore drite zbresin
Mbi meloditë e dhimbjes
Që s' ka të sosun.
E duer akordesh të çuditshme
Ndalojnë flutrim'n e kohës.
Etja më merr për nji delir të blertë.
Prehje
Po prehem në kolltukun e zvërdhamë
Të mungesës sate.
Hije e dridhshme lamtumire
E varun diku në gjysmë erresirën e dhomës,
Ikja jote.
Aroma e trupit tand erë mersine,
Riti i lashtë i puthjeve që s'e tret koha,
Moria e fjalëve pa mbarim
E gjurmët e kambëve lakuriqe
Mbi qylymin e blertë të kujtesës
Prehen me mue
Në kolltukun e zvërdhamë të mungesës sate.
Ma e dhimbshme ikja jote
Në pohimin e vështirë:
Çdo gja në këtë jetë asht ikje.
Trokitje drite
Kjo asht dhoma
Ku u fute nji ditë në jetën time
Me do trokitje drite.
M'qe ngri mendimi n'ballë
E fjala n'buzë.
Emni yt
Dritë që troket
Deri në të sosun të stinëve.
I tejdukshëm
I tejdukshëm shikimi yt
Kah rrëzon nji kand ndriçimi
Të dhimbjes sonë
Përskaj nji kohe që kaluem dikur.
I tejdukshëm dëshiri im
E duert tua të zbehta
Që dridhen si flakëz qiri.
E tejdukshme kjo dhomë e zbrazët
E fjala
E fryma
E shpirtnat tonë të tejdukshëm
E pakapshme
(një kokete)
E pakapshme,
Delir që flirton me veten
E vetes i mungon.
Të kënaqë prania e shikimeve lakmuese
Që vuejnë bardhësinë verbuese
E lakimet e epuna të shtatit tand të hajthëm.
Nji gjysmë buzëqeshje çelun n'ironi
Të ngjitet deri në ballë, ndër sy,
Të zbret kudo, në gji, ma poshtë,
Deri ndër gishta të kambëve.
E pakapshme,
E pakapshme,
Delir që flirton me veten
E vetes i mungon.
Mërgim
U nisa.
Si nji yll që shkëputet në muzg
U ravijëzue e thëna.
Udhëve u dhashë nji emen të rrejshëm.
Ngarkesë e randë mbi shpinë:
Silueta alpesh të bardha,
Horizonte bregdetesh,
Shtëpia me kopsht e avulli,
Nji jetë e preme përgjysmë,
Kujtimet nji morí,
Të gjallët e të vdekunit.
Sa të randë me u bartë të vdekunit!
Vendi im i ashpër,
Dhimbje e gdhendun në fytytrë prej guri,
Pse vallë më the ti "Udhë e mbarë!"
Para se të të lija lamtumirën?
Si peng të kumtit tand,
Do ta kem me vete këtë urim
Deri në fund të udhës.
Adnan Mehmeti[1]
Pomii căzuţi
(Pemët e rrëzuara)
Rugăciunile credincioşilor
Precum hainele bătrânelor
Atârnă prin ramurile pomilor căzuţi
Rugăciunile credincioşilor
Din pomii căzuţi
Se preschimbară-n lacrimi de gheaţă
24 septembrie 2005
Galveston-Houston-Lufkin,Teksas
Notă: La Galveston, în anul 1900, un uragan a cauzat moartea a peste 6 mii de oameni.
La rodeo
(Në rodeo)
Sfoara-şi aruncă-nspre cer
Morocănosul cawboy
Scoţând un scurt ison.
Un nor de rău augur
Copleşeşte nevinovatul animal
Şi asta se-ntâmplă cu viteza vântului.
În faţa muşchilor de cawboy
Animalul e învins
Cum a fost învins pământul acesta
cu forţa
De bucurie publicul
Bate din palme.
12 ianuarie 2005
Houston, Teksas
Întâlnire cu un arbăreş la New York
(Takim me një arbëresh në Nju Jork)
Cu şase sute de ani mai bătrân decât mine
Părul tău era cărunt
Ochii – obosiseră
Privind dincolo de mare
Cu şase sute de ani mai bătrân decât mine
La New York
Nu avem nevoie de diplomaţi străini
Nici de translatori
- Jam sciptar!
- Jam shqiptar![2]
La New York
Ningea
Dar urmele nu fură acoperite
Noi grăit-am în albaneză.
14 februarie 2002
New York
Bilanţ de ani
(Bilanc vjetësh)
Zece ani în America
Zece ani de muncă
Zece ani de dor
Dar unde o fi rămas viaţa mea?
8 aprilie 2005
Dallas, Teksas
Cetatea din Ulqin
(Kalaja e Ulqinit)
Cetatea dinspre mare
Seamănă cu o casă
Pâine, sare şi inimă
- pentru cel sosit
Şi-un cântec de lebădă
Cetatea dinspre mare
Din ochi
Mi-a pierit
Cetatea-n inima mea
Şi-a făcut casă
Cetatea şi marea
Străvechea limbă vorbesc
Valurile şi stâncile
În poala lor
Mă iau.
Nu înţeleg modernitatea
(Nuk e kuptoj modernitetin)
Desculţ
am coborât la Butrint
ca să-mi găsesc rădăcinile.
În amfiteatrul modern
actorii decapitaţi
jucau o piesă scârboasă
niciun cuvânt n-am înţeles
Desculţ
îmi caut rădăcinile.
Zâmbetul mamei
(Buzëqeshja e nënës)
Dimineaţa-şi începea cu-n zâmbet
Prânzul cu-n zâmbet şi-l continua
Seara cu-n zâmbet şi-l încheia
Am crescut întru zâmbetul ei
Adnan Mehmeti[1]
Pomii căzuţi
(Pemët e rrëzuara)
Rugăciunile credincioşilor
Precum hainele bătrânelor
Atârnă prin ramurile pomilor căzuţi
Rugăciunile credincioşilor
Din pomii căzuţi
Se preschimbară-n lacrimi de gheaţă
24 septembrie 2005
Galveston-Houston-Lufkin,Teksas
Notă: La Galveston, în anul 1900, un uragan a cauzat moartea a peste 6 mii de oameni.
La rodeo
(Në rodeo)
Sfoara-şi aruncă-nspre cer
Morocănosul cawboy
Scoţând un scurt ison.
Un nor de rău augur
Copleşeşte nevinovatul animal
Şi asta se-ntâmplă cu viteza vântului.
În faţa muşchilor de cawboy
Animalul e învins
Cum a fost învins pământul acesta
cu forţa
De bucurie publicul
Bate din palme.
12 ianuarie 2005
Houston, Teksas
Întâlnire cu un arbăreş la New York
(Takim me një arbëresh në Nju Jork)
Cu şase sute de ani mai bătrân decât mine
Părul tău era cărunt
Ochii – obosiseră
Privind dincolo de mare
Cu şase sute de ani mai bătrân decât mine
La New York
Nu avem nevoie de diplomaţi străini
Nici de translatori
- Jam sciptar!
- Jam shqiptar![2]
La New York
Ningea
Dar urmele nu fură acoperite
Noi grăit-am în albaneză.
14 februarie 2002
New York
Bilanţ de ani
(Bilanc vjetësh)
Zece ani în America
Zece ani de muncă
Zece ani de dor
Dar unde o fi rămas viaţa mea?
8 aprilie 2005
Dallas, Teksas
Cetatea din Ulqin
(Kalaja e Ulqinit)
Cetatea dinspre mare
Seamănă cu o casă
Pâine, sare şi inimă
- pentru cel sosit
Şi-un cântec de lebădă
Cetatea dinspre mare
Din ochi
Mi-a pierit
Cetatea-n inima mea
Şi-a făcut casă
Cetatea şi marea
Străvechea limbă vorbesc
Valurile şi stâncile
În poala lor
Mă iau.
Nu înţeleg modernitatea
(Nuk e kuptoj modernitetin)
Desculţ
am coborât la Butrint
ca să-mi găsesc rădăcinile.
În amfiteatrul modern
actorii decapitaţi
jucau o piesă scârboasă
niciun cuvânt n-am înţeles
Desculţ
îmi caut rădăcinile.
Zâmbetul mamei
(Buzëqeshja e nënës)
Dimineaţa-şi începea cu-n zâmbet
Prânzul cu-n zâmbet şi-l continua
Seara cu-n zâmbet şi-l încheia
Am crescut întru zâmbetul ei
Acum mi-a ieşit barba albă
[1] Poet născut la 15 iulie 1964 la Letovice (Buianoc), Valea Preşevei din Kosova, licenţiat al Facultăţii de Filologie a Universităţii din Prishtina (1989), a lucrat ca învăţător în Elveţia. Din anul 1995 trăieşte în Texas SUA. Autorul volumelor: „Lumea gândurilor” (aforisme), „Am băgat soarele-n buzunar” (poezii, 1996), „Fugă din singurătate” (poeme, 2004), „Lasă uşa deschisă” (poeme în engleză, 2005), „Marea-i la mijloc” (2006).
[2] Sunt albanez, (n. trad.), rostit în albaneza arhaică şi în cea modernă.