Julia-Maria KYÇYKU: Ceară / Dyllë

Ceară

Kath era o fată de treisprezece ani cu multă imaginaţie, dar fără prieteni.
De multe ori s-a chinuit să-şi găsească prieteni, dar cu toţii au dezamăgit-o. Tatăl ei era sculptor în ceară, iar sculpturile lui arătau ca vii. Kath îl privea deseori sculptând, dar el era atât de ocupat, încât ea nu a avut timp să stea de vorbă cu el prea mult şi să-i spună că îşi dorea o sculptură cu o cea mai bună prietenă.
Într-o zi, tatăl lui Kath fusese concediat de la serviciu, iar acum avea o grămadă de timp liber. Kath veni la el cu un caiet plin cu desene despre cum şi-ar dori să fie prietenii ei şi cu descrieri personale despre fiecare în parte. L-a rugat să o ajute să facă o singură sculptură în ceară, pe prietena ei din Germania, „Stephana”. El a fost uimit de imaginaţia lui Kath şi a privit cu mare atenţie fiecare desen şi a citit fiecare descriere. Erau pregătiţi să facă o gaşcă întreagă de prieteni din ceară pentru Kath, cu care poate face oricând poze pe care să le pună pe internet, prieteni care pot rămâne pe perioada rece...
Cei doi s-au apucat de lucru. Zilnic, după ce venea de la şcoală, Kath îşi ajuta tatăl, mama ei făcea hainele sculpturilor şi aşa lucrau cu mare plăcere la noii membrii ai familiei”.
Într-o seară târzie de vineri, cei trei au pus ultima bucăţică din ultimul prieten al lui Kath: Anthony. Gaşca ei era gata!
În pod, unde Kath făcuse curăţenie în trecut şi aranjase, prietenii ei aveau câte un colţişor propriu. Stephana avea partea ei, stătea mereu pe un scaun, înconjurată de postere cu trupe rock şi filme clasice, Anthony avea aproape mereu o chitară în mână (şi ea făcută din ceară!), purta haine cool, de rocker. Sonya era artistă: ţinea un bloc de desen în mână (din hârtie...) şi avea un aparat clasic de fotografiat la gât. Joe şi Berlin erau frate şi soră gemeni - stăteau mereu împreună pe o canapea veche. Joe avea căştile la gât, era foarte pasionat de muzică, dar, potrivit lui Kath, voia să devină un actor şi studia operele scriitorilor din Antichitate. Berlin era cea pasionată de călătorii, iubea să descopere locuri noi şi a scrie despre ele.
Aşa şi-a trăit viaţa câteva luni din iarnă şi din toamnă Kath. Când venea de la şcoală, prietenii ei erau deja sus, îşi făcea temele cu ei, învăţa cu ei, se uita la filme cu ei, totul în acel pod care era parcă viu... Kath râdea alături de ei, fotografia, desena, uneori se şi certa... trăia în lumea ei imaginară în care totul e făcut după legile ei, nimic nu mai conta în afară de familie, artă şi prietenii ei din ceară...
Cu prietenii ei îşi petrecea mare parte din timp, le spunea colegilor despre ei, colegi care deveneau un pic invidioşi, trăia în două lumi: o lume cu oameni, alta cu statui de ceară. Statuile păreau atât de reale, iar pentru ea erau ca şi vii, încât uneori aveai senzaţia că va ieşi cineva din ele, trecând de ceara cea groasă. Cu prietenii ei de ceară nu mai conta nimic: nici ignoranţa sau prostia colegilor, nici răutatea din lumea asta, nici nepăsarea, nici nimic. Erau prietenii ei cei mai buni, dar ştia că nu îi poate ţine mult în acel pod care vara este ca un cuptor.
Veni încet-încet şi vara. Kath şi părinţii ei se pregăteau să meargă într-o scurtă vacanţă la mare, fiind foarte cald. Ea insistase să îşi ia prietenii cu ea, dar părinţii i-au interzis, observând că fetiţa lor trăia mai mult într-o lume de ceară şi, în afara lor, privea mai des ochi de sticlă, decât ochi vii. În acea vacanţă, cei trei s-au distrat, Kath a mai vorbit cu copii de vârsta ei, şi-a făcut  prieteni, dar în mintea ei, prietenii de bază, rezerva ei erau cei cinci prieteni foarte buni: Stephana, Anthony, Sonya, Joe şi Berlin.
În drumul spre casă, Kath abia aştepta să-şi revadă prietenii. Primul lucru pe care-l făcuse era să se urce alergând în pod, unde erau prietenii ei, dar podul era fierbinte... prietenii ei erau topiţi de căldură, iar corpurile lor se lipiseră de mobilă, de podea, sau pur şi simplu distruse. Era o imagine rece, deşi locul era fierbinte.
După ce a făcut curăţenie, foarte tristă, şi-a dat seama că nu poate trăi într-o lume de ceară. Era gată să-şi înceapă o nouă viaţă printre oameni care-i pot deveni prieteni foarte buni, la fel de apropiaţi sau mai apropiaţi ca cei cinci prieteni din ceară, a căror corpuri au fost folosite pentru a se face lumânări...
  

Dyllë

Keti qe një vajzë trembëdhjetëvjeçare me shumë fantazi, por pa miq.
Shpesh qe munduar të gjente miq, por të gjithë e patë zhgënjyer. I ati ishte gdhendës në dyllë dhe skulpturat e tij dukeshin krejt të gjalla. Keti e ndiqte shpesh gjatë punës, mirpo ai ishte aq i zënë, saqë ajo nuk kish kohë të bisedonte me të dhe t’i thoshte se dëshironte një skulpturë të mikes më të mirë.
Një ditë babain e Ketit e pushuan nga puna dhe ai nisi të kishte mjaft kohë të lirë. Keti i tregoi një fletore vizatimi, ku gjendeshin fytyrat e miqve të Ketit, si dhe përshkrime për secilin më vete. E luti babain që ta ndihmonte të bëjë vetë një kukull prej dylli, mikeshën e saj nga Gjermania, „Stephana”. Ai u habit nga fantazia e së bijës dhe këqyri me vëmendje të madhe çdo vizatim e përshkrim miqsh. Ishin gati të bënin një çetë me miq prej dylli për Ketin. Ajo pastaj mund t’u bënte fotografi dhe t’i vendoste në internet fytyrat e miqve që jetonin kryesisht në periudhat e ftohta...
Atë e bijë i hynë punës. Çdo ditë, pasi kthehej nga shkolla, Keti ndihmonte të atin, kurse nëna qepte rrobat e kukullave. Punonin me ëndje të madhe në „antarët e rinj të familjes”.
Një të premte mbrëma, të tre ngjitën copën e fundit të mikut të fundit të Ketit: Anthony. Grupi tani ishte i plotë.!
Në mansardë, ku Keti pat berë pastrim, miqtë kishin nga një qoshe të vetën. Stephana kishte kthinën e vet, rrinte gjithnjë në karrike, rrethuar nga pamje me grupe rock-u, bardhezi, si në filmat klasikë; Anthony mbante gati gjithnjë me vete një kitarë (po prej dylli), veshur cool, si këngëtar; Sonnya ishte artiste: kishte përherë një bllok shënimesh në duar (prej letre) si dhe mbante varur në qafë një aparat të hershëm fotografik. Joe dhe Berlina ishin binjakë – rrinin vetëm bashkë, në një divan të vjetër. Joe nuk i shqiste kufjet nga veshi, qe shumë e dhënë pas muzikës, mirpo, sipas Ketit, ëndërronte të bëhej aktor dhe studionte veprat e shkrimtarëve antikë. Berlina adhuronte udhëtimet, mezi priste të zbulonte vende të veçanta dhe të shkruante për to.
Kështu e jetoi jetën Keti gjatë vjeshtës dhe dimrit . Kur vinte nga shkolla, miqtë  e prisnin tashmë sipër, mësonin bashkë, bënin detyrat, shihnin filma, gjithçka në atë mansardë që sikur ishte e gjallë. Keti qeshte me miqtë, fotografonte, vizatonte, ndonjëherë edhe grindej... jetonte në botën e vet të përfytyrimit, ku gjithçka ishte mbrujtur sipas ligjeve të veta, asgjë nuk vlente më shumë se familja, arti dhe miqtë prej dylli. Me ta e kalonte Keti shumicën e kohës; për ta u rrefente shoqeve e shokëve të shkollës, të cilët bëheshin pak ziliqarë. Jetonte në dy botë: njëra me njerëz, tjetra me shtatore dylli. Shtatoret ishin aq të vërteta, teksa për Ketin ishin përnjimend gjallë, aq sa jo rrallë kish përshtypjes se prej tyre do të dalë dikush, duke kapërcyer shtresën e trashë të dyllit. Pranë miqve prej dylli nuk e cënonte asgjë: as padija, ose budallallëku i kolegëve, as e keqja e kësaj bote, as shpërfillja, as-gjë. Ishin miqtë e saj më të mirë, por e dinte se s’mund t’i mbante shumë në mansardën që, gjatë verës, përvëlonte si furrë.
Erdhi ngadalë edhe behari. Keti po përgatitej të shkonte për pak kohë me pushime buzë detit, se qe shumë vapë. Ajo pat ngulmuar që t’i merrte miqtë me vete, por prindërit ia kishin ndaluar, duke vënë re se bija e tyre jetonte më fort në një botë prej dylli dhe, veç kësaj, shihte më shpesh sy prej qelqi, sesa sy të gjallë. Gjatë atyre pushimeve, të tre u zbavitën, Keti njohu moshatarë nga vende të tjera, bëri miq, mirpo në mendjen e saj, miq kryesorë mbeteshin po ata pesë: Stephana, Anthony, Sonya, Joe dhe Berlina.
Rrugës për në shtëpi, Keti mezi priste të ritakonte miqtë. Me të mbërritur, u ngjit vrapthi në mansardë, atje ku e prisnin miqtë, mirpo mansarda përvëlonte nga vapa... miqtë ishin shkrirë, teksa trupat e tyre qenë ngjitur pas orendive, dyshemesë, ose thjesht qenë shkatërruar. Ishte një pamje e ftohtë, ndonëse hapësira digjte.
Pasi bëri pastrim, tejet e trishtuar, Keti kuptoi se s’mund të jetonte në një botë prej dylli. Ishte gati të niste nga e para një jetë të re mes njerëzish që mund t’i bëheshin miq shumë të mirë, gjithaq ose më të afërt se pesë miqtë prej dylli, trupat e të cilëve u përdorën për qirinj...