Prosa

Edison MAÇAJ

Edison Maçaj u lind në Shkodër (1983). Eshtë diplomuar për Gjuhë-Letërsi në Universitetin “Luigj Gurakuqi”. Ka punuar si mësues në shkollën e mesme “Maria” pranë qendrës “Don Bosco”, po në Shkodër. Ka qenë për shumë vite me radhë bashkëpunëtor i UCIP-it (Union Catholique Internacional de la Presse), dhe i shumë revistave e gazetave letrare si: “Ars”, “Milosao”, “Art”, “Illyricum”. Merret me përkthime, kryesisht nga gjuha italiane. Ka në proces vëllimin poetik “L’Allegria” të Giuseppe Ungaretit, një vëllim me poezi të zgjedhura të Alda Merinit, dhe një vëllim me tregime të nobelistes italiane Grazia Deledda.Pas vëllimit poetik “Reflekse ëndrrash” (2002), pritet të dalë me një tjetër vëllim me poezi “Nuk të zgjoj”, me vëllimin me tregime “E uritura”, nga i cili është shkëputur ky tregim, dhe shumë shpejt me romanin “Aromë shiu”. Prej gati një viti jeton e punon në qytetin e Jashit, në Rumani.

E uritura

Ndiehej e uritur. Ishte e uritur. Stomaku i saj fishkëllente trishtueshëm. Duhej të hante diçka. Ta mbushte atë stomak të madh me çfarëdo, mjaftonte që ta mbushte e të ndiehej e ngopur. Sepse, nëse ngopej nuk dinte të arsyetonte. Ndërsa, e gjendur me barkun petë, arsyeja e saj punonte mrekullueshëm. Por ajo nuk donte që arsyeja t’i punonte, pasi i dukej e tepërt, duke qenë se, në botën ku jetonte, arsyeja nuk vihej fare në përdorim, pasi krijesat e botës, çdo ditë e më tepër po merrnin për bazë mosarsyetimin dhe gjithçka u shkonte më mirë, sikur me të i paraprinin çdo problemi apo dëshire.
Prapë ndiehej e uritur. Prapë ishte e uritur. Stomaku i saj akoma e vazhdonte atë fishkëllimën trishtuese, duke qenë se ende nuk kishte gjetur asgjë për të futur nën dhëmbë. Ndonëse ishte në kërkim, asgjë nuk po shihnin sytë e saj. Ende po ndiente arsyen ta rrëmbente, duke mos i lënë asnjë qelizë të trupit pa kontroll.
Sillej nëpër atë vend të çuditshëm, por ende nuk po shihte asgjë që të kënaqte dëshirën dhe syrin e saj. Papritmas, sytë iu ndalën në një qenie e cila rrezatonte zymtësi. Pavarësisht nga kalimi i shumë viteve, e njohu. Ishte krijesa që i kishte ikur nga kthetrat kohë më parë.
E vështroi. Ngultas. Më pas shikimi sikur iu ëmbëlsua. Ndoshta e kishte marrë malli për atë qenie të vogël, por, nga ana tjetër, stomaku i saj prej të uriture, këtë mall sikur ia hidhte poshtë. Duhej të vendoste: të kishte mall apo uri. Rrugë të mesme a mund të kishte? Mbase. Por, e urdhëruar nga stomaku, e ndoqi me hapat e mëdhenj e të shpejtë. Krijesa, edhe pse me ndjenjën e frikës që i ishte endur në trup, nisi të vraponte.
Vraponte. Por, hapat e mëdhenj e të shpejtë po i afroheshin gjithnjë e më shumë. Krijesa u tulat një çast, pasi nuk po dinte nga t’ia mbante, derisa gjeti një skutë të vogël dhe u fut brenda. E uritura u tërbua. Duhej se s’bën të hante diçka. Por, ajo krijesë që i kishte shpëtuar kohë më parë, i shpëtoi përsëri. Në atë skutë ku ishte fshehur, nuk mund ta kapte pasi atje ajo nuk mund të depërtonte dot. Por ajo duhej të hante diçka, se s’bën! U tërbua edhe më shumë kur pa se nuk po ia arrinte qëllimit. Iu afrua edhe më shumë ndërtesës ku krijesa arratisëse ishte fshehur në atë “skutë të mallkuar”, e quajti, dhe nuk e kuptoi përse e quajti ashtu, edhe pse në ato momente arsyeja po i punonte mrekullueshëm. Duhej ta gjente.
Filloi të thyente xhamat e asaj ndërtese, e pastaj t’i përtypte ngeshëm. E dinte mirë, krijesa e fshehur nuk kish nga t’i shkonte. Pastaj, me duart e saj të mëdha e të bëshme, kapte copëzat e mureve dhe i përtypte, edhe ata ngeshëm. Tani po ndiehej më mirë. Arsyeja, moment pas momenti, po e lëshonte. Po bëhej e paarsyeshme. Ndiehej e plotfuqishme. Muret filluan t’i pëlqenin, sa filloi t’i hante më shpejt, ashtu e babëzitur siç ishte. Në një qoshe të asaj ndërtese, tashmë të shkatërruar, vërejti tek strukej krijesën e arratisur.
Qeshi me të madhe, ndërsa qenia e vogël dridhej e dridhej nga frika që i ishte ngjeshur në trupin e saj të vogël si një xhup i ngushtë. Ajo vazhdonte akoma të qeshte. Tashmë e kishte në dorë. Por, befas, ndjeu dhimbje barku.
“Mos!”, thirri.
U kujtua se stomaku i saj nuk mund t’i treste ato “ushqime”. Lëshoi një “oh”. E pas pak çastesh, e uritura, tashmë e ngopur, u pllakos përdhe.

Înfometata

Se simţea înfometată. Era înfometată. Stomacul ei fluiera trist. Trebuie să mănânce ceva. Să-şi umple stomacul acela imens cu orice, destul să se simtă sătulă. Căci, dacă se sătura, nu putea raţiona. Iar cu burta lipită de oase, raţiunea ei funcţiona miraculos. Dar ea nu vroia să-i funcţioneze raţiunea, fiindcă în lumea în care trăia, raţiunea nu se punea deloc în mişcare, iar creaturile acelei lumi din ce în ce mai des se bazau pe iraţional şi totul le mergea mai bine, parcă întâmpinau cu iraţional orice probleme şi dorinţă.
Din nou se simţea înfometată. Din nou era înfometată. Stomacul ei tot fluiera trist, deoarece încă nu găsise ceva de rumegat. Deşi era în căutare, nimic nu-I atrăgea privirea. Încă simţea cum raţiunea o răpeşte, nelesându-i nicio celulă liberă.
Se învârtea prin locul acela ciudat, dar încă nu zărea ceva ce-i putea satisface dorinţa şi ochiul. Pe neaşteptate, privirea-i s-a oprit asupra unei finite ce reflecta supărare. Indiferent de trecerea anilor, o recunoscu. Era creatura ce îi scăpase din gheare cu mult timp în urmă.
O privi. Ţintă. Apoi privirea parcă se îndulci. Poate I se făcuse dor de creatura aceea minusculă, dar, pe de altă parte, stomacul ei de înfometată, alunga dorul. Trebuie să hotărască: să-i fie dor, sau foame. Dar o cale de mijloc se putea găsi, oare? Poate. Dar ordonată de stomac, o urmări cu paşi mari şi rapizi. Creatura minusculă, deşi înfricoşată, începu să alerge.
Alerga. Dar paşii mari şi repezi o ajungeau. Creatura s-a încolăcit un pic, fiindcă nu ştia încotro s-o apuce, până ce găsi un colt micuţ şi se ascunse acolo. Înfometata turbă. Trebuia să mănânce neapărat ceva. Iar creatura pe care o scăpase cu mult timp în urmă, îi scăpase şi acum. Nu putea ajunge la colţul acela, nu încăpea. Dar ea trebuia să mănânce ceva neapărat. Se sălbătici mai mult, simţind cum nu-şi poate atinge scopul. Se apropie de clădirea unde se ascunsese creatura minusculă, clădirea acelui colt blestemat, o numi, nedându-şi seama de ce o numi aşa, căci în acele momente raţiunea ei funcţiona miraculos. Trebuia s-o găsească.
Începu să spargă geamurile acelei clădiri, apoi să le mestece alene. Ştia prea bine: creatura ascunsă n-avea unde să mai scape. Apoi, cu mâinile ei mari şi grele, începu să prindă bucăţi de ziduri şi de pereţi şi să le mestece fără grabă. Acum se simţea mai bine. Raţiunea, clipă după clipă, o părăsea. Ea devenea iraţională. Se simţea atotputernică. Zidurile şi pereţii începură să-i placă, continuă să mănânce mai repede, aşa lihnită de foame cum era. Într-un colţ al clădirii deja distruse, observă din nou creatura evadată.
Râse zgomotos, pe când fiinţa minusculă tremura şi tremura de spaima ce-i strângea corpul ca o haină strâmtă. Înfometata continua să râdă. Acum o avea în mână. Dar brusc simţi o durere de burtă.
”Nu!”, strigă.
Îşi aduse aminte că stomacul ei nu putea digera acele alimente. Scoase un oh. Şi după câteva clipe, înfometata deja sătulă, se trânti la pământ.

Născut la Shkodra în anul 1983, Edison Maçaj a absolvit Facultatea de Filologie, Secţia Limbă-Literatură, la Universitatea “Luigj Gurakuqi”. A lucrat ca învăţător la liceul Maria lângă centrul Don Bosco din Shkodra şi a colaborat ani de-a rândul cu UCIP (Union Catholique Internacional de la Presse) şi cu numeroase reviste literare ( Ars, Milosao, Art”, “Illyricum). A tradus din limba italiană şi a publicat un volum antologic al Aldei Merini, un volum de povestiri al nobelistei italiene Grazia Deleda şi volumul LAllegria al lui Giuseppe Ungareti. A debutat în anul 2002 cu volumul Reflecţii de vise” (Reflekse ëndrrash). Se află în curs de tipar volumul poetic ”Nu te trezesc” (Nuk të zgjoj), volumul de proze scurte ”Înfometata” (E uritura) şi romanul Aromă de ploaie (Aromë shiu). De aproape un an, Edison Maça trăieşte şi lucrează ia Iaşi.