Ky libër nuk ka si qëllim historinë e jetës
së furishme të Bajronit: poet dhe personazh, as të bëjë analizën e veprës së
tij. Me anë të këtij libri, pas leximit të dhjetëra biografive, monografive,
studimeve, do të përpiqemi të tregojmë jo vetëm të thënat, por sidomos të
pathënat, të njohurat, por dhe të panjohurat për lexuesin kureshtar; misteret
që e shndërruan shtegtarin e dashurisë në simbol të shtegtarit të lirisë.
Një kreshtë dallge e lirë e cila udhëtonte
nëpër vite lufte, atje ku e drejtonin erërat poetike, përplasej shkëmbinjve
buzë Jonit. Mes shkulmeve të dallgëve, ashtu si në mitet, përlind “Afërditën
bajroniane”, Çajlld Haroldin. Ngjitet majë Alpeve, haplehtë buzë
liqenit Leman dhe grykës së Ronit: “Vendlindja e dashurisë për natyrën”. Kalëron
prej Po-së në Arno. Tek “Ura e Psherëtimave”, në Venedik, këndon me gondolierët
kanconeta me vargje të Turquato Tassos. Mban iso në këngën korale me Të
rreptët bijt’ e shqipes!: ”Bo-bo-bo-bo-bo-bo-bo, Burra, Burra...”. Mediton
tek shushurima e Aousës[1] së lashtë. Fle, ku e zë nata; pranë zjarrit,
mbuluar me gunën e bariut. Herë mbi rrogoz o mbi hejbet, me kacekë me lëkurë
dhie plot me verë. Nga dritaret e vogla të shtëpive të mikpritësve të tij:
pamjet e korijeve plot koçimare. Fshatrat i sodit, ashtu siç i ka përshkruar
Virgjili: “brofnin si dhitë e varura ndër shkëmbinj”.[2] Mëngjesi e
gjen në pallat, mbrëmja në kasolle lopësh. Të nesërmen me një admiral. Muzgu i
hirtë i dimrit, me kleftët.