Vasile Andru (lexohet: Vasíle Ándru, pseudonimi letrar i Vasil Andrukoviçit; n. 22 mai 1942, Bahrinești, Rădăuți, sot Ukrainë, 22 maj 1942 - Bukuresht, 21 tetor 2016), prozator,
dijetar, eseist dhe isihast* rumun, autor, mes të
tjerash, i Nusja vjen me mbrëmjen,
Arkeologjia e dëshirave, Nata e perandorit, Kulla, Mali i kalvarit, Një
gjithësi me një dalje të vetme, Zogjtë e qiellit, Parajsa më e largët, Jetë dhe
shenjë, Terapia e fatit, Mistikë nga Karpatet, Histori dhe fshehtësi në Malin
Atos, Takime me mjeshtra e vizionarë, Isihazmi, ose mjeshtëria e qetësimit. Ka qenë anëtar i Bashkimit të Shkrimtarëve të Rumanisë, i European
Academy of Performing Arts dhe i disa institucioneve të tjera të rëndësishme.
Në fillim një
anekdotë. Një mësues thyen një degë shelgu para nxënësit. Pastaj i kërkon: ”Më përshkruaj çfarë bëra në këtë çast. Çfarë
bëra?” Nxënësi përgjigjet: „Thyet, me
veprime të shpejta, një degë të gjelbër”. Mësuesi e quan dembel në të
menduar, të joshur nga përshkrimet dhe të paracaktuar që të huajsohet. Nxënësi
kërkon një mënyrë tjetër për të ‚përshkruar’ gjestin e mësuesit. Ai jep shumë përgjigje
shpjeguese, por mësuesi mbetet gjithmonë i pakënaqur; më një fund, nxënësi
kupton se përgjigja e saktë do të kish qenë: të marrë (nxënësi) një degë
shelngu dhe ta thyejë.
Me një fjalë:
mund të shmanget e folura, e cila krijon realitete të dorës së dytë dhe na
largon nga thelbi. Filozofia praktike ka parapëlqyer ta kuptojë veprimin përmes
veprimit, dhe objektin përmes identifikimit me objektin, jo përmes koncepteve.
Jo me shpjegim, por me njësim. Jo me përshkrim, por me rijetim. Përtej
koncepteve. (Nuk di nëse Wittgenstein-i
ka ditur diçka për Hui Nang-un kur ky ka shkruar: „Ajo që mund të tregohet, s’mund të thuhet”). I mençuri ka synuar
gjithmonë ta verë në jetë mençurinë, jo të filozofojë rreth saj.
Për një kohë,
filozofia praktike shihej si tipar i Lindjes. Por ajo është veçanësi, siç
shohim, e një niveli të mendimit, që arrihet përmes një disipline të qetësisë,
pavarësisht nga hapësira gjeografike. Ajo është më fort një veçanësi e njeriut
jokohor, të njësuar, e njeriut të shpirtëzuar në nivele të larta. Vërtet Lindja
e ka çmuar më shumë këtë lloj njeriu dhe e ka kthyer në një ideal të kërkimeve...
Por, mes kësaj, nuk e ka përvetësuar plotësisht dhe përjashtueshëm. Vjen vërejtja:
Por janë, megjithatë, disa dallime mes
Lindjes dhe Perëndimit! Për shembull, në marrëdhënien subjekt-objekt është
vënë re se Lindja shtyn drejt njohjes përmes njësimit, shkrirjes, ndërsa Perëndimi
mjaftohet me dallimin.