Alexandru Uiuiu: Pse nuk vdiq më gjyshi (De ce nu a mai murit bunicul)


Alexandru Uiuiu, prozator dhe doktor në filozofi, lindur më 20 mars 1962 në Feldru, autor i disa romaneve dhe vëllimeve me tregime e prozo-poema. 


Vjeshtë – vjeshtë, gjethe të rëna, gështenja, arra, pikla shiu mbi dritare... Ujrat mpakur, brigjet bymyer, kish më tepër të lashta, më pak miell..., por gjyshi gjithë nuk vdiste!
Erdhi prifti dhe i foli për Jetën e Përtejme. Mjaltë, qumësht, ambrozi, nektar. Fliste prifti duke stërkitur, i shkisnin jargët mbi mjekër. I shtohej etja për parajsë tek fliste, dukej qartë se do të kish ngrënë parasjë edhe me bukë, se do të qe zhytur atje kokekëmbë, por gjyshi gjithë nuk vdiste.
Erdhi doktori dhe i shkroi një recetë me gjithfarë helmesh. I tha se mushkëritë i kishte zhele, mëlçinë – të kalbur, zemrën – gjethe n’erë dhe kokën si ndonjë but pa rrathë, me dërrasat hapërdarë, por gjyshi nuk vdiste.
Ne ishim mjaft pleq, mezi lëviznim rreth tij, duke u lëkundur, duke u mbajtur, duke marrë melheme e vitamina, që të mund t’i bënim gjyshit një çaj. Ai ngrihej çdo mëngjes nga shtrati, ulej në karriken e lartë me shpinore të gdhendur, „kolltukun jeshil”, - siç i pëlkqente ta quante, - dhe vështronte nga dritarja kurorën e arrës, kalimtarët, retë e qiellit.
Gjyshi pat kalur mbi dy luftëra botërore dhe priste me besim të tretën. Kishte në bark një copë predhe; trupin e kish plot me plagë e shenja; i dhimbnin të gjitha, ndaj edhe ne e këshillonim: Vdis, o gjysh, çlodhu, të pret një truall me gjelbërim, ku s’ka më vuajte e trishtim! Ai merrte kosën dhe, ngadalë, shkonte në fundin e bahçes dhe hapte një brazdë. Qëndronte pastaj mbështetur pas një trungu dhe ndreqte frymëmarrjen me rënkime të shkurtra.
Kur njoftoheshin kijamete botërore, buzëqeshte. Rënia e asteroidëve, hollimi i shtresës së ozonit, zhdukja e gjallesave dukej se e zbavitnin. Ia hyri mësimit të anglishtes, që të kuptonte lajmet e radiove të huaja. Për të dëgjuar, dëgjonte gjithmonë lajme, por si mëkrahas. Nuk merrte asgjë seriozisht, por ne na ngjethte fakti që përtallej me vdekjen e vet.
Kur ndërroi jetë një stërnip i tij, nuk derdhi pikë loti pranë qivurit. Iku nga varreza duke mërmëritur një këngë, i kujdesshëm ku hidhte hapat, duke luajtur me bastun mbi gjethet e thara. I kishim kryer ritualet me hijeshi e mirësjellje, ndonëse stërnipi kish vdekur nga mëlçia, për shkak të pijes. Kishim kujtuar se do ta joshnim edhe gjyshin, se do t’i rritej besimi ndaj varrezës dhe gjërave të përjetshme. As për nga larg... Gjyshi shkonte më shpesh nëpër lojna me shishe druri, sesa në varret e familjes. S’kish qejf!
Aty para ca vitesh la njërën me barrë. Një vajzë që ne e paguanim t’i bënte pastrim në shtëpi. Na çoi me lule tek materniteti. Mezi ngjitnim pleqëritë nëpër shkallët e atjeshme.
Vajza lindi një foshnjë të vdekur. Ngjante si dy pika uji me gjyshin. Ishte gjyshi dora vetë, i vdekur, a thua se kish pështyrë vdekjen e vet brenda trupit të asaj vajze. Qeshi para shtratit me foshnjën e vdekur, me trupin përkulur sëprapthi, aq sa thamë se kish rrjedhur, po ç’ne... Ishte krejt i shëndetshëm! Në darkë luajti me shishe druri dhe i mundi të gjithë.
Tani ditët e mia po mbarojnë. E thirra gjyshin te koka dhe i përcolla diçka nga mençuria që pata fituar në jetë. Më mbajti për dore dhe buzëqeshi me mirëkuptim. Para se të dilte nga dhoma, më pyeti nëse dua ta fik dritën. I bëra shenjë me kokë që po.
Fiku dritën dhe doli.