HÆMUS
Ballina është punuar nga / Coperta a fost realizată de: KŰdesign
Foto: Tablo © Enton Panariti
Revistë evropiane * Revistă
europeană
Themeluar në Bukuresht më / Fondată la Bucureşti în 1998
nga / de
Kopi Kyçyku & Ardian Kyçyku
Themeluar në Bukuresht më / Fondată la Bucureşti în 1998
nga / de
Kopi Kyçyku & Ardian Kyçyku
* * *
Drejtues e botues / Directori şi
editori
Kopi KYÇYKU & Ardian KYÇYKU
Botohet nga / Editată de
Shoqëria Kulturore Shqiptare Haemus
Asociaţia Culturală Albaneză Haemus
Kopi KYÇYKU & Ardian KYÇYKU
Botohet nga / Editată de
Shoqëria Kulturore Shqiptare Haemus
Asociaţia Culturală Albaneză Haemus
ISSN: 1454-1203
Nr. 1-2-3 (30-31-32) / 2007-2008
E-mail: asociation.haemus@gmail.com
©Kopi Kyçyku & Ardian Kyçyku
Përgjegjësia mbi përmbajtjen e shkrimeve u takon autorëve.
Responsabilitatea pentru conţinutul materialelor revine autorilor.
Këta numura të revistës janë përgatitur për botim nga /
Aceste numere ale revistei au fost pregătite pentru tipar de:
Kopi dhe Ardian Kyçyku
Nr. 1-2-3 (30-31-32) / 2007-2008
E-mail: asociation.haemus@gmail.com
©Kopi Kyçyku & Ardian Kyçyku
Përgjegjësia mbi përmbajtjen e shkrimeve u takon autorëve.
Responsabilitatea pentru conţinutul materialelor revine autorilor.
Këta numura të revistës janë përgatitur për botim nga /
Aceste numere ale revistei au fost pregătite pentru tipar de:
Kopi dhe Ardian Kyçyku
Ballina është punuar nga / Coperta a fost realizată de: KŰdesign
Foto: Tablo © Enton Panariti
***
Përmbajtje / Cuprins
Fjalori / Dicţionarul Hæmus
Toleranca 9
Intoleranca 9
Toleranţa 9
Intoleranţa
10
Verba
volant, scripta manent 10
PERLA
Ali
Podrimja: Trup îşi capătă un Mac (Shtat Lëshon një Lulëkuq) 12
Arian Leka:
Albanezii la priveghi (Shqiptarët në mort) 14
PËRSIATJE /
CUGETARE
Ardian-Christian
Kyçyku: Mërgimi dhe gjuha e dytë e Ovidit 16
AVOKATI YT / AVOCATUL TĂU
Smira (Cenzura invidiei) 26
CLIO
Kopi Kyçyku: Shqiptarët në Rumani
e Bullgari 27
Dionis Qirzidhi: Zemra më qan
gjak 34
EVENIMENT
Kosova e pavarur 42
AUDACES FORTUNA JUVAT
Ai që rrnoi për me rrënue idhuj
pa krena - At Zef Pllumi 44
PARNASSÓS
Lasgush Poradeci: Steaua (Ylli) 52
Paul Vinicius: Historia e një
plage të freskët 54
Iolanda Malamen: Dielli i hirtë
(Soarele cenuşiu) 61
Ion Mureşan: Poema për poezinë
(Poeme despre poezie) 64
PËR TË QESHUR E PËR TË QARË / DE
RÂS ŞI DE PLÂNS
Astrit Cani: Habia kulturore 68
LUPA E HULUMTUESIT / LUPA
CERCETĂTORULUI
Francisc Helstern: Argument în
favoarea transparenţei şi participării cetăţenilor la decizii (Argument në
favor të transparencës dhe të pjesëmarrjes së shtetasve në vendime) 73
LABIRINTET E SHKENCËS /
LABIRINTURILE ŞTIINŢEI
Ion David: Comunicarea şi
sistemul informaţional în management (Komunikimi dhe sistemi informacional në
menaxhim) 84
ESSE
Hiqmet Meçaj: Mashtrimi në
letërsi, absurdi te Miti i Sizifit të Kamysë 95
Krenar Zejno: Na ishte se ç’na
është... 100
Iulia Nănău: Identitate scrisă
(Identitet i shkruar) 104
MEDALION
Anton Çefa: Etja për nji delir të
blertë (poezi) 109
Adnan Mehmeti: Pomii căzuţi
(Pemët e rrëzuara) 112
MIJËVJETSHI I URTISË / MILENIUL
ÎNŢELEPCIUNII
Con Monsignor Jean-Claude
Périsset 116
Balcanii şi Uniunea Europeană
(Ballkani dhe Bashkimi Evropian) 127
DE VIRIS ILLUSTRIBUS
Kopi Kyçyku: Atatürk -
Balkanlar’ın bir büyük savunucusu_ 131
Dhurata Hamzai: Portret i Viktor
Gjokës në liri 136
DIXIT
Monsinjor Vladimir Gjika: I
afërmi – streha e fshehtë e Zotit 144
CÆLESTIS ARCUS
1st Declaration of independence
of Kosova_ 150
Kosova / 2nd Declaration of
Independence_ 152
QYTETE / ORAŞE
Bucharest 154
THEATRUM
Kopi Kyçyku: O privire în istoria
teatrului universal (Një vështrim në historinë e teatrit botëror) 156
OAZI I PËRKTHYESIT / OAZA
TRADUCĂTORULUI
Bajram sefaj: Insomnia
(Pagjumësia) 170
Frederik Reshpja në italisht nga
Astrit Cani 174
MEDALION
Dhurata Hamzai: Dhjeta e revistës
“Poeteka” 179
Astrit Cani: Po vazhdova kështu,
rrezikoj në nji të nesërme me pas ma shum libra se lexues... 181
Poesie di Tito_ 184
Krenar Zejno: Dy vargje për
vargun (poezi) 186
Esther Jansma: Ku është koha?
Këtu është koha (poezi) 190
Petraq Risto: Poezii 194
Martin Cukalla: Simfonia vântului
(Simfonia e erës) 199
ALARMI HAEMUS / ALARMA HÆMUS
Terror e terrorizëm (Duke marrë
shkas nga tragjedia e Gërdecit) 202
(AUTO)PORTRET
Nëse ke vendosur (!) të jesh
shkrimtar, nuk duhet ta fshehësh kurrë… Bisedë me shkrimtarin Ragip Sylaj
(Convorbire cu scriitorul Ragip Sylaj) 204
AB HONORES
Senad Guraziu: Epoka e Nderit
(Tempulli) 210
KOMBET NË EVROPË / NEAMURILE ÎN
EUROPA
Irena Luto: Rumani - një vit pas
hyrjes në Bashkimin Evropian_ 224
Şeila Azis: Turcia între Orient
şi Occident (Turqia mes Lindjes dhe Perëndimit) 233
KRITIKË / CRITICĂ
Laurant Bica: Naimi dhe muzat
greke 249
Mustafë Xhemaili: Të tjerat vijnë
gjithmonë pas abc-së 264
BASHKËSI / COMUNITATE
Ardian-Christian Kyçyku: Lulja
dhe dora që e këput 271
Cornel Dumitrescu: Interferenţe
demografice, culturale, spirituale între aromâni şi albanezi – o abordare
sociologică (Interferenca demografike, kulturore, shpirtërore mes arumunëve dhe
shqiptarëeve – një shtjellim sociologjik 283
SCRIPTA MANENT
Anton Çefa: Sistemi poetik i
Lasgushit në një monografi 294
Bahtie Gërbeshi Zylfiu: Gratë në
muzikë 298
LIBRARIUM
Botimet Haemus dhe veprimtari të
Shoqërisë Kulturore Shqiptare Haemus të Bukureshtit 305
TË FTUAR / INVITAŢI
Ferik Ferra: Korijeve të Hënës
(poezi) 309
Isuf Sherifi: Rrëfimi për Gurët
dhe Pavarësinë (poezi) 316
Luljeta Danaj: Buka e përditshme
(tregim) 317
Erion Temali: Grija e kthimit
(proza) 321
Linda Maria Baros: Me trupin
gatitur (poezi) 329
Andi Meçaj: Macja kriminele
(tregim) 331
BISEDAT HAEMUS CONVORBIRILE HAEMUS
Homo Balcanicus ose një bisedë e
shkrimtarit Flurans Ilia me poetin slloven me prejardhje boshnjake Esad Babaçiç
335
Esad Babaçiç: Këngë tranzicioni
(poezi) 338
IMAGO MUNDI
Zhani Canco: Impresionantul
Braşov (Brashovi befasues) 341
DY FJALË ÇAJNË DHENË / O TĂIETURĂ
CA ÎN PIATRĂ
Bucuria / Gëzimi 345
TRADITA DHE ZAKONE / TRADIŢII ŞI
OBICEIURI
Maskat dhe kostumet me ngjyra
risjellin magjinë e dikurshme në Venecje (Măştile şi costumele colorate readuc
farmecul de altădată la Veneţia) 349
E VËRTETA – BIJA E KOHËS /
ADEVĂRUL – FIUL TIMPULUI
Gazmend Krasniqi: Kodi i vërtetë
i Da Vinçit 350
Lindita Komani: Refuzuesi Hesse,
Lasgush refuzuesi 354
ESSEN NON VIDARE
Arian Leka: Ne, fëmijët e rritur
si Tom Sojeri 361
PROSA
Hiqmet Meçaj: TA 10010 (tregim)
367
IN MEMORIAM
Mitrush Kuteli: Primăvara în
Transilvania (Parëvera në Transilvani) 371
URA LIDHËSE / PUNŢI DE LEGĂTURĂ
Dionis Qirzidhi: Nikos
Engonopulos – miku i harruar i Shqipërisë 383
ZËRA TË SË ARDHMES / VOCI ALE
VIITORULUI
Anila Xhekaliu: Dëshirat (proza)
393
DUO
Çasti i parjes dhe i reflektimit
/ Bisedë me shkrimtarin Riat Ajazaj / Gjermani (Convorbire cu scriitorul Riat
Ajazaj / Germania) 398
BIBLIOTHÆCA HÆMUS
Një roman befasues për jetën e
emigrantit lindor në botë 406
Estetika e Misterit ose Ftesë për
leximin dhe përjetimin e letërsisë 407
Ragip Sylaj: Në kërkim të
estetikës së misterit 409
Dy monografi të reja në rumanisht
411
Două noi monografii în limba
română 413
Strabizmi i anijes dhe i gjumit
414
U dynd vdekja dhe gëlltitur mbet
nga vargjet 420
PENA QË S’U THYEN / CONDEIE CARE
NU S-AU FRÂNT
Sahara nu ştie să viseze sau
crimă şi răsplată (Saharaja s'di të ëndërrojë ose krim e shpërblim) 426
Vilson Blloshmi: Sahara 426
Noi imploram prin scrisori să fie
iertaţi, iar ei fuseseră executaţi…_ 428
Act-expertiză (literară) 429
Genc Leka: Vrăbiile, Micuţul
ţigan_ 431
BIS REPETITA PLACENT
Jehona e një dialogu
shqiptaro-izraelit (Ecoul unui dialog albano-israelian) 432
TEKAT E TRANZICIONIT / TOANELE
TRANZIŢIEI
Balil Gjini: Kaínas dhe Abelianë
434
ARTE
Bajram Sefaj: Një njeri, sa një
qytet... 438
“Ngjyra është muzikë” - Bisedë me
piktorin Enton Panariti, Boston SHBA_ 452
DULCIS IN FUNDO
Gheorghe Istrate: Omul întrerupt
(poem dramatic) 457
George Istrate: Njeriu i
ndërprerë (Poemë dramatike) 460