Sa e trishtuar u ndje këtë të djelë. Nga e çara e mëngëve të kohës, në pajtonin e lumturisë, si në një slitë dimërore, shkisnin gëzimet e pakta. Filloi t’i numëronte. Një…dy…tre…por e mbytën ngashërimat, mbështetur parmakëve të ballkonit, bri krizantemave. Zëri i këmbanës e krodhi në një botë mistike. Derdhi shikimin mbi liqen, duke zbritur shkallët e plasaritura të kujtimeve. Pulëbardhat u ulën plot zhurmë, cipas së qetë të liqenit. Shikoi orën. Akrepat dremisnin fushës gri, duke ecur me një qetësi që i futën të dridhura në trup. Kishin kaluar vetëm dy minuta nga ora 1400.
Shikimi i saj përkëdhelte fundbaçen. Era mememce e heshtur lekundte papushim çarçafët e bardhë të mungesës së tij. Ajri i ftohtë i vjeshtës i fshikulloi trupin e djersitur. U mbush me frymë, ndërsa ndjeu lotët t’i zbrisnin fytyrës, tamam si ato pikat e vesës që shkrihen diellit të parë. Vetmia trokiti jo papandehur. Në amfiteatrin e dhimbjes, gladiatori i vetëm ishte pritja. Priste. Priste të hanin drekën bashkë, priste mbrëmjes të bisedonin kur fëmijët t’i zinte gjumi, por ai gjithnjë vonohej. Duke zhbiruar këtë trishtim, diku në baçet përfund liqenit, një e qeshur e pastër kumbuese, si gurgullima e përrenjve nëpër shtratin e qetë ditëve verore, e bëri për vete. E pati zili atë të qeshur edhe pse ishte prej burri. Ai në lumturinë e tij, atje tutje pa e ditur as vetë kishte ngazëllyer një zemër të lodhur. Tërë mbasditen nuk e harroi atë të qeshur. Mbrëmjes, burri i erdhi përsëri vonë. Ditët kalonin me këtë pikë gëzimi. Vjeshta po trokiste fort parqeve. Nga ajo pasdite e largët s’kishte ngelur asgjë, vetëm se në zemrën e brengosur jetonte ende ajo e qeshur.
Pothuaj e kishte harruar këtë episod fluid, kur po ndente rrobat e saponxjerra nga lavatriçja, pa sërish “atë” të gjuante peshk. Ngriu nga befasia, aq sa këputi edhe telin e rrobave prej pakujdesisë. U kujtua për ditën. E djelë përsëri. I dëgjoi zërin, madje edhe të qeshurën, sepse ai u ngazëllye kur nxori grepin me peshk nga liqeni. Eh? Shpirtrat janë si retë. Mbledhin dhe derdhin. U bënë 15 vjete që kishte mbledhur e mbledhur shpirti i saj. Një ‘”oh” i forte si shkulmë dallge i doli prej kraharorit Vllasovës me vështrimin tretur xhamave të mjegulluar. Nga gjithë dashuria e parë vetëm një kujtim nuk e harronte - atë të njohjes dhe për këtë trokitën vargjet e poetit turk Nazim Ikmet.
“Kur mosha ikën tutje, kur jeta nis e brehet
Kujtimet më të bukura të vinë gjithnjë ndër mend” duke e shtënë në ëndërrime. “Eh ku kini mbetur ju ditë të atëherëshme” dhe nje tjetër “oh” si ai i pak çasteve më parë u shkëput përsëri kraharorit të saj. Vitet kishin fluturuar. Mosha, si ajo re e bardhë dhe e vetme qiellit blu të pamatë, që tretej tutje horizontit kishte shkuar.
Ja ku është ajo mësuesja 22 vjeçare në një shkollë të vogël fshtrave të Mokrës. Jep mësim me nxënësit e klasës së katër këtë orë. Këndojnë. Atë dhe vetë nxënësit i ka rrëmbyer kënga që përhapet nëpër klasa, pastaj tingujt enden në koridorin e vogël, dëgjohen edhe në klasën ngjitur… Kur befas ka ardhr pushimi. E gëzuar, duke dihatur, mbushet me vështirësi me frymë. Bëhen shënimet e fundit në regjistër, s’ka dëgjuar pothuajse fare të trokiturat në derë. Të trokiturat ndihen përsëri, disi më fort kësaj here. Nxiton. Hap derën. Kolegu i klasës përbri qëndron para saj. ( A ka mundësi ta këndoni edhe orën tjetër këngën e fundit. Duket sikur lutet ). Ajo qesh. Vetëm kaq bën. Nuk i përgjigjet. Uli kokën. Diçka më vonë mbyll derën, madje s’i pritej të fillojë ora. Këndon. Ndjen zërin t’i dridhet. Ndjen veten të fluturojë. Ndodhet mes yjeve kur mbrëmjes është shtrirë në shtratin e dhomës së mesueseve. A s’kishte të drejtë të ngazëllehej. A s’kishte të drejtë të këndonte. Kjo ishte kënga e dashurisë së saj…
U përlot. U përlot sepse u ndje dyfish e vetmuar. Kishte vite që zemrës së saj s’bleronte asgjë nga kjo dashuri, por, kur shikoi tek liqeni nuk e pa “atë” të gjuante peshk. Kishte humbur përnjëherësh ndoshta gëzimet e vonuara, që i trokitën befas. Kjo pasdite kishte vënë duart tek dritarja dhe prekte pikëllimin e saj, xhamit të krisur nga kujtimet e vajzërisë. Fshati i vogël G… shtrirë në ato kodra të mbuluara nga gjelbërimi i lehtë i dukej parajsë. Çdo përshëndetje e njerëzve, cicërima e zogjve, koriet pa fund, përbënin epiqendrën e jetës së saj. Sa i vogël i dukej qyteti tani.
Bota ekzistonte vetëm për ata të dy. Të kapur dorë për dore grisnin tisin e buzëmbrëmbjes me puthjet e zjarrta. Këndonin proaskave, adhuronin gjithçka përreth. Në një mbrëmje të tillë mësoi se do bëhej nënë. Dhomës së vogël të fjetjes, aty ku kishin bërë dashuri për herë të parë ia dha lajmin pa e ditur se ëndrra e ëmbël kishte zgjatur fare pak vetëm gjashtë muaj. Te dera e jetës trokit zgjimi i ashpër. Gëzimi më i ligjshëm se do të bëhej nënë i kaloi përmes lotëve që s’spushonin. Për ditë me radhë ua tregonte bardhësisë së mureve. Ai s’arrinte ta kuptonte. Kishte ardhur më pas dasma fundqershori. Mbyllja e jetës së saj, lindja e djalit vjeshtës ia gjallëroi përsëri jetën, ia trembi disi qetësinë vrastare edhe pse pa të tretej dhe e vetmja ëndërr e flaktë ndezur në shpirtin e dlirë, banimin në qytet. U bë përsëri nënë. Lindi vajzë. Tani në fletoren ditar shënonte gëzimet e pakta. Iu dha edukimit të fëmijve dhe punës. Vitet shkonin mes një monotonie gërryese. S’i gëzohej dëborës si dikur. Ardhjet në qytet pranë prindërve e lodhnin. Zemrën e saj që e prekte edhe një çelje sythi me vonesë, s’i bënte përshtypje më asgjë. As mëngjeset e praruara apo këmbimi i stinëve. Vllasova kishte humbur qyshkur në tunelin e errët të vetmisë. Me flokët ngjyer me të verdhën e pjekur tetorit vjeshta po ngarkonte lamtumirën. Fundjava e fundit të tetorit erdhi me lagështi. Nga barku i orëve, zemërimi qiellit ra mbi tempujt e ëndrrave të Vllasovës si krah pulëbardhe këputur nga e shtëna e parë e gjuetareit. Shirat ishin varur qysh mbrëmjes. Mëngjesi kishte hedhur supave pelerinën e dimrit. Trokiti edhe mbasditja tejet e ngarkuar me vetëtima. Vllasova ngrohej dhomës bashkë me fëmijët.
Kur ora trokiti 14oo në trupin e saj nuk qarkullonte më gjak po llavë. E tunduar nën pushtetin e këtij momenti që i kishte grisur vetminë u turbullua. Ndjeu trazim në shpirt. Mos kishte rënë në dashur me këtë të panjohur. Me hapa të vegjël tamam si fëmija motak që kërkon dhe u beson këmbëve të veta, doli në verandë. Eci përgjatë dritares së dhomës së miqve Do ishte rrëzuar dhe kushedi si do t’i shkonte fati i saj nëse s’do të mbahej parmakëve kur pa “atë” në këtë rrebesh, atje tej, bregut të liqenit me vështrimin derdhur shtëpisë së saj. Zbrit shkallët e verandës me zemrën që po i çante kraharorin. Fuqiprerë u mbështet drurit të mollës duke iu përgjigjur përshëndetjes së tij. Kaq ishte dashur të kuptoheshin. Kurrë s’ia kishte parë sytë, por ndjente shikimin e tij të depërtonte mureve të plasura të zemrës. Tani çdo fundjave ndodhej aty. Sa ndryshonte kjo dashuri me dashurine e parë. Trazimet ishin krejt tjetër nga ato të rinisë edhe pse nuk kishte pranë këtë që dashuronte. Dashuri ajrore. U ndje e lumtur me këtë emërtim. Oh në këto takime dilte pa u krehur, me llërë përveshura pa e bezdisur pasqyrën. Ditët, javët, muajt kalonin pa humbur asnjë të djelë.
Takoheshin për së largu. Harroi që ishte në pragun e 38 - vjetëve. Degët e kalbura të vetmisë ishin groposur tashmë. Ishin shuar vërtet kufijtë brejtës të trishtimit. Njeriu gjatë gjithë jetës së tij do dhe dëshiron shumë, por askush s’mund të ketë më shumë se një dashuri të madhe, të vërtetë dhe askush nuk ka mundësi të zgjedhë moshën për këtë dashuri. Mbi të gjitha dashuria është përkujdesje dhe dhembshuri që nganjëherë s’i dihet vërtet se nga të vjen.