HAEMUS PLUS, shtojcë e Haemus Review, nr. I, 2014-2015, botim i Shoqatës Kulturore Shqiptare Haemus, ars poesis prosa theatrum esse biblios...
Me frontespicin Felix qui potuit rerum cognoscere causas, revista dygjuhëshe, në shqip e në rumanisht, e themeluar (më 1998, në Bukuresht) dhe e realizuar nga Kopi e Ardian Kyçyku, at e bir, del në kushte grafike të jashtëzakonshme, me një përmbajtje ku zbulojmë emra duke filluar nga Arsenie Boka deri tek Vasile Andru, duke kaluar, sipas pasqyrës së lëndës, me një-dy-tri a më shumë poezi të autorëve Daniel Turçea, Marian Dragiç, Valeriu Matei, Paul Vinicius, Grigore Vieru, Ion Mureshan.
Me frontespicin Felix qui potuit rerum cognoscere causas, revista dygjuhëshe, në shqip e në rumanisht, e themeluar (më 1998, në Bukuresht) dhe e realizuar nga Kopi e Ardian Kyçyku, at e bir, del në kushte grafike të jashtëzakonshme, me një përmbajtje ku zbulojmë emra duke filluar nga Arsenie Boka deri tek Vasile Andru, duke kaluar, sipas pasqyrës së lëndës, me një-dy-tri a më shumë poezi të autorëve Daniel Turçea, Marian Dragiç, Valeriu Matei, Paul Vinicius, Grigore Vieru, Ion Mureshan.
Sikur kaq lirika të mos mjaftonin për 125 faqet e Haemus-it, lexuesi gjendet edhe përballë një seksioni të titulluar “mikroantologii” me nga një vjershë nga Oktavian Goga, G. Bakovia, Konstant Tonegaru, Radu Kërneç, George Istrate, të përkthyera nga i palodhuri Kopi Kyçyku.
Është e qartë që kolegëve tanë të admirueshëm shqiptarë, - u them të admirueshëm, por në të vërtetë janë heroikë, po të kemi parasysh vështirësitë financiare me të cilat ballafaqohen, - poezia u shërben si vektor kryesor komunikimi i letërsisë rumune, për nga vlera, kuptohet, dhe për gatishmërinë e veçantë për ta transmetuar shpejt e thelbësisht. Këtë e dëshmon plotësisht vetë themeluesi-poeti-përkthyesi-eseisti Kopi Kyçyku, në një material programatik me titull “Popuj të farefisnuar”. Për çfarë farefisni mund të jetë fjala ndërmjet rumunëve dhe shqiptarëve, këtyre dy kombeve ballkanike më të vëna në provë nga eksperimenti komunist-ateist-materialist vulgar, që përfundoi para një çerekshekulli? Natyrisht për një farefisni shpirtërore dhe jo vetëm: “Prej mbi një shekull, në kulturën shqiptare ekziston një traditë njohjeje dhe dashurie e poezisë rumune, e letërsisë dhe e kulturës në përgjithësi. Këmbëngulja në këtë njohje nuk bëhet mbi bazën e epërsisë të njërës dhe të ndarjes së padrejtë në ‘kultura të mëdha’ dhe ‘kultura të vogla’, por në bazë të nevojës stërgjyshore të rigjetjes së lidhjeve të hershme shpirtërore, madje dhe estetike të të dy popujve tanë. Poezia emineskiane përfaqëson jo vetëm një pikë, por një qëndër (univers) referimi në këto kërkime dhe rigjetje mbresëlënëse”.
Ndër firmat e “të huajve”, përmendim emra, rreshtimi/ cilësia eufonike e të cilëve flet vetiu, për grafinë e gjuhës shqipe, për hapjen planetare, kozmike, mund të thuhej, të faqeve të revistës: Azem Shkreli, Ardian-Christian Kuciuk, Ramadan Beqiri, Ardian Vehbiu, Manolis Anagnostaqis, Edlira Mantho, Ramon Del Valle-Inclan, Andi Meçaj, Robert Walser, Artan Minarolli, Anton Çefa, Elisabeta Luli (Anxhaku), Xhevat Latifi, Hulio Kortasar, Merita Toçila, Flora Sela Kastrati, Sofron Saharov. Eseja mbresëlënëse e Dumitru Gaburës për poetin largpamës Viktor Teleuka meriton vëmendje të veçantë.
Më në fund, po riprodhoj nga Rregullorja e botimit, për vëmendjen e të interesuarve: “Vlerësimi i cilësisë akademike të materialeve të dërguara për botim në Revistën Haemus bëhet në përputhje me procesin double blind review; korrespondenca ndërmjet vlerësuesve dhe autorëve realizohet me anën e e-mail-it: haemus.librarium@gmail.com
Dhe më tej: Ata që dëshirojnë të mbështesin daljen në letër të Revistës Haemus, mund ta bëjnë në: http://revistahaemus.blogspot.ro/p/donatio.html
Është e qartë që kolegëve tanë të admirueshëm shqiptarë, - u them të admirueshëm, por në të vërtetë janë heroikë, po të kemi parasysh vështirësitë financiare me të cilat ballafaqohen, - poezia u shërben si vektor kryesor komunikimi i letërsisë rumune, për nga vlera, kuptohet, dhe për gatishmërinë e veçantë për ta transmetuar shpejt e thelbësisht. Këtë e dëshmon plotësisht vetë themeluesi-poeti-përkthyesi-eseisti Kopi Kyçyku, në një material programatik me titull “Popuj të farefisnuar”. Për çfarë farefisni mund të jetë fjala ndërmjet rumunëve dhe shqiptarëve, këtyre dy kombeve ballkanike më të vëna në provë nga eksperimenti komunist-ateist-materialist vulgar, që përfundoi para një çerekshekulli? Natyrisht për një farefisni shpirtërore dhe jo vetëm: “Prej mbi një shekull, në kulturën shqiptare ekziston një traditë njohjeje dhe dashurie e poezisë rumune, e letërsisë dhe e kulturës në përgjithësi. Këmbëngulja në këtë njohje nuk bëhet mbi bazën e epërsisë të njërës dhe të ndarjes së padrejtë në ‘kultura të mëdha’ dhe ‘kultura të vogla’, por në bazë të nevojës stërgjyshore të rigjetjes së lidhjeve të hershme shpirtërore, madje dhe estetike të të dy popujve tanë. Poezia emineskiane përfaqëson jo vetëm një pikë, por një qëndër (univers) referimi në këto kërkime dhe rigjetje mbresëlënëse”.
Ndër firmat e “të huajve”, përmendim emra, rreshtimi/ cilësia eufonike e të cilëve flet vetiu, për grafinë e gjuhës shqipe, për hapjen planetare, kozmike, mund të thuhej, të faqeve të revistës: Azem Shkreli, Ardian-Christian Kuciuk, Ramadan Beqiri, Ardian Vehbiu, Manolis Anagnostaqis, Edlira Mantho, Ramon Del Valle-Inclan, Andi Meçaj, Robert Walser, Artan Minarolli, Anton Çefa, Elisabeta Luli (Anxhaku), Xhevat Latifi, Hulio Kortasar, Merita Toçila, Flora Sela Kastrati, Sofron Saharov. Eseja mbresëlënëse e Dumitru Gaburës për poetin largpamës Viktor Teleuka meriton vëmendje të veçantë.
Më në fund, po riprodhoj nga Rregullorja e botimit, për vëmendjen e të interesuarve: “Vlerësimi i cilësisë akademike të materialeve të dërguara për botim në Revistën Haemus bëhet në përputhje me procesin double blind review; korrespondenca ndërmjet vlerësuesve dhe autorëve realizohet me anën e e-mail-it: haemus.librarium@gmail.com
Dhe më tej: Ata që dëshirojnë të mbështesin daljen në letër të Revistës Haemus, mund ta bëjnë në: http://revistahaemus.blogspot.ro/p/donatio.html
HAEMUS PLUS, supplement of Haemus Review, nr. I, 2014-2015, editat de Asociaţia Culturală Albaneză Haemus, ars poesis prosa theatrum esse biblios...
Cu frontispiciul Felix qui potuit rerum cognoscere causas, publicaţia bilingvă, în albaneză şi română, fondată (1998, la Bucureşti) şi realizată de Kopi şi Ardian Kyçyku, tată şi fiu, apare în condiţii grafice excepţionale, cu un cuprins în care descoperim nume de la Arsenie Boca la Vasile Andru, trecând, în ordinea sumarului, prin câte unul-două-trei sau mai multe poeme de Daniel Turcea, Marian Drăghici, Valeriu Matei, Paul Vinicius, Grigore Vieru, Ion Mureşan.
De parcă atâta delirică n-ar fi destul pentru cele 125 de pagini ale Haemus-ului, cititorul dă şi peste o secţiune intitulată “micro-antologii” din câte un poem de Octavian Goga, G. Bacovia, Constant Tonegaru, Radu Cârneci, Gheorghe Istrate, în traducerea neobositului Kopi Kyçyku. E limpede că admirabililor noştri colegi albanezi – le spun admirabili, dar de fapt sunt eroici, având în vedere greutăţile financiare cu care se confruntă – poezia le serveşte drept principal vector de comunicare al literaturii române, prin valoare, se-nţelege, şi prin disponibilitatea specifică de a se transmite rapid şi esenţial. O afirmă explicit acelaşi fondator-poet-traducător-eseist Kopi Kyçyku, în incipitul unui text programatic intitulat Popoare înrudite. Despre ce înrudire poate fi vorba între români şi albanezi, cele mai încercate naţii balcanice în experimentul comunist-ateist-vulgar materialist încheiat acum un sfert de secol? Fireşte, despre una spirituală, şi nu numai: „De peste un veac, în cultura albaneză există o tradiţie de cunoaştere şi îndrăgire a poeziei româneşti, a literaturii şi a culturii în general. Stăruinţa asupra acestei cunoaşteri nu se face pe bază de superioritate a uneia şi de împărţire nedreaptă în ‘culturi mari’ şi ‘culturi mici’, ci în temeiul nevoii ancestrale de regăsire a vechilor comuniuni spirituale şi chiar estetice ale celor două popoare ale noastre. Poezia eminesciană reprezintă nu doar un punct, ci un adevărat centru (univers) de referinţă în aceste căutări şi regăsiri impresionante.”
Dintre semnăturile “străinilor” reţinem nume a căror înşiruire / calitate eufonică vorbeşte de la sine, prin grafia limbii albaneze, despre deschiderea planetară, cosmică s-ar putea zice, a paginilor revistei: Azem Shkreli, Ardian-Christian Kuciuk, Ramadan Beqiri, Ardian Vehbiu, Manolis Anagnostaqis, Edlira Mantho, Ramon Del Valle-Inclan, Andi Meçaj, Robert Walser, Artan Minarolli, Anton Çefa, Elisabeta Luli (Anxhaku), Xhevat Latifi, Hulio Kortasar, Merita Toçila, Flora Sela Kastrati, Sofron Saharov. Impresionantul eseu al lui Dumitru Gabura despre poetul vizionar Victor Teleucă merită o atenţie aparte.
În fine, reproduc din Regulamentul de publicare, în atenţia celor interesaţi: “Evaluarea calităţii academice a materialelor trimise pentru publicare la Revista Haemus se face conform procesului double blind review, coresponenţa dintre evaluatori şi autori realizându-se prin intermediul e-mail-ului: haemus.librarium@gamail.com
Cu frontispiciul Felix qui potuit rerum cognoscere causas, publicaţia bilingvă, în albaneză şi română, fondată (1998, la Bucureşti) şi realizată de Kopi şi Ardian Kyçyku, tată şi fiu, apare în condiţii grafice excepţionale, cu un cuprins în care descoperim nume de la Arsenie Boca la Vasile Andru, trecând, în ordinea sumarului, prin câte unul-două-trei sau mai multe poeme de Daniel Turcea, Marian Drăghici, Valeriu Matei, Paul Vinicius, Grigore Vieru, Ion Mureşan.
De parcă atâta delirică n-ar fi destul pentru cele 125 de pagini ale Haemus-ului, cititorul dă şi peste o secţiune intitulată “micro-antologii” din câte un poem de Octavian Goga, G. Bacovia, Constant Tonegaru, Radu Cârneci, Gheorghe Istrate, în traducerea neobositului Kopi Kyçyku. E limpede că admirabililor noştri colegi albanezi – le spun admirabili, dar de fapt sunt eroici, având în vedere greutăţile financiare cu care se confruntă – poezia le serveşte drept principal vector de comunicare al literaturii române, prin valoare, se-nţelege, şi prin disponibilitatea specifică de a se transmite rapid şi esenţial. O afirmă explicit acelaşi fondator-poet-traducător-eseist Kopi Kyçyku, în incipitul unui text programatic intitulat Popoare înrudite. Despre ce înrudire poate fi vorba între români şi albanezi, cele mai încercate naţii balcanice în experimentul comunist-ateist-vulgar materialist încheiat acum un sfert de secol? Fireşte, despre una spirituală, şi nu numai: „De peste un veac, în cultura albaneză există o tradiţie de cunoaştere şi îndrăgire a poeziei româneşti, a literaturii şi a culturii în general. Stăruinţa asupra acestei cunoaşteri nu se face pe bază de superioritate a uneia şi de împărţire nedreaptă în ‘culturi mari’ şi ‘culturi mici’, ci în temeiul nevoii ancestrale de regăsire a vechilor comuniuni spirituale şi chiar estetice ale celor două popoare ale noastre. Poezia eminesciană reprezintă nu doar un punct, ci un adevărat centru (univers) de referinţă în aceste căutări şi regăsiri impresionante.”
Dintre semnăturile “străinilor” reţinem nume a căror înşiruire / calitate eufonică vorbeşte de la sine, prin grafia limbii albaneze, despre deschiderea planetară, cosmică s-ar putea zice, a paginilor revistei: Azem Shkreli, Ardian-Christian Kuciuk, Ramadan Beqiri, Ardian Vehbiu, Manolis Anagnostaqis, Edlira Mantho, Ramon Del Valle-Inclan, Andi Meçaj, Robert Walser, Artan Minarolli, Anton Çefa, Elisabeta Luli (Anxhaku), Xhevat Latifi, Hulio Kortasar, Merita Toçila, Flora Sela Kastrati, Sofron Saharov. Impresionantul eseu al lui Dumitru Gabura despre poetul vizionar Victor Teleucă merită o atenţie aparte.
În fine, reproduc din Regulamentul de publicare, în atenţia celor interesaţi: “Evaluarea calităţii academice a materialelor trimise pentru publicare la Revista Haemus se face conform procesului double blind review, coresponenţa dintre evaluatori şi autori realizându-se prin intermediul e-mail-ului: haemus.librarium@gamail.com
Şi încă: Cei care vor să sprijine apariţia pe hârtie a Revistei Haemus o pot face pe http://revistahaemus.blogspot.ro/p/donatio.html
Marian Drăghici, Viaţa Românească Nr. 8 / 2015