Ky ishte (vetëm) fillimi…
- 28 Nëntor 1998 -
Revista Haemus del në një moment kur fanitja e një reviste të re, ose që synon të jetë e re, duket marrëzi për shumë arsye. Dhe nuk është e lehtë të marrësh përsipër një marrëzi të tillë, por nuk është as e pamundur.
Revista Haemus del që të shtrijë një urë tjetër lidhjeje mes kulturës shqiptare e asaj rumune dhe me qëllimin që, sëbashku, të shtrihen si një urë drejt kulturës evropiane tani që brigjet nuk mungojnë! Nga ky këndvështrim, Haemusi nuk ëndërron të shterë çështjet gjithnjë të koklavitura të trevave haemusiane (ballkanase) të kontinentit plak, por nuk ka ndërmend as të mbetet një përpjekje e dëshpëruar e atyre që, sipas Emineskut, “në vend që të vdesin nesër, duhet të kishin vdekur dje” (është fjala për poetët - n. y.).
Synimet e kësaj reviste janë të qarta:
· përkthimi sa më i saktë dhe i plotë i atyre veprave rumune a të huaja, që hëpërhë i mungojnë gjuhës shqipe - dhe anasjelltas (për këtë arsye, autorët rumunë mendojmë të botohen vetëm në shqip, kurse autorët shqiptarë vetëm në rumanisht);
· përtëritja, nën prizmin e një realiteti ndoshta më të ashpër, por shumë më bindë, i pamjes që kultura shqiptare e rumune kanë marrë në sytë e botës, pamje, të cilat, o nga qëllimi i mirë dhe pa mjetet përkatëse, o nga qëllimi i mbrapshtë dhe me mjetet përkatëse, o nga vesi i hershëm shkeleshko, zgjatin ngujimin e kulturave tona;
· përpjekja për të ngjizur një përfytyrim të ri, jashtë mllefeve të ngushta e dasive gjuhësore, dialektore, fetare etj - dhe sidomos jashtë utopive të deritashme;
· zbutja e asaj beteje të heshtur e të helmët, që shpërbën mërgimtarët, njëra pjesë e të cilëve rreket në mënyrë foshnjarake të bindë dynjanë se pjesa tjetër, anonimët e mallkuar e që thithin ajër sëkoti, nuk ka gjalluar kurrë në këto treva;
· vështrimi në një dritë të re i veprës së disa autorëve të përndjekur nga tekat e historisë (përfshi atë letrare);
· paraqitja e personaliteteve të panjohura, të cilët kanë dhënë një ndihmesë ndonjëherë vendimtare, ndonëse të pabujshme, në forcimin e lidhjeve mes dy kulturave tona;
· çpluhurosja e zakoneve dhe traditave tona të hershme, largimi nga të cilat, - duke lënë mënjanë terminologjitë kalimtare, - po na nxjerr çdo ditë e më egër nga vetvetja.
Duhet sqaruar qysh në krye se emërtimi në latinisht apo gjuhë të tjera i rubrikave të Haemusit nuk është qëllim në vetvete, apo maska e një kompleksi, që na shtyn të dukemi sa më të rrënjosur në latinitet, por thjesht rimarrja e një sërë konceptesh të hershme, që tashmë e kanë dëshmuar përjetësinë në kulturën evropiane.
Duhet sqaruar, gjithashtu, se shkëlqimi i emrave të personaliteteve shqiptare e rumune, që patën mirësinë të bashkëpunojnë në daljen e kësaj reviste, nuk synon të mbushë boshllëqet e natyrshme të shkrimeve të saj. Pa synuar objektivitetin e akullt të një mbledhësi artikujsh, botuesi e gazetari që s’ka lidhje me brendinë e revistës, do të mundohemi, sidoqoftë, që vlerat të përzgjidhen vetvetiu në faqet e saj, pa dëmtuar kënd.
Haemusi do të botojë në çdo numur të tij nga dy medalione kushtuar poetëve të njohur shqiptarë e rumunë, pavarësisht nga vendi ku ata kanë jetuar a jetojnë, si dhe nga një autor të pabotuar.
Lutim artikullshkruesit që, bashkë me shkrimet përkatëse, të na dërgojnë nga një fotografi dhe një Curriculum Vitae të shkurtër të tyre.
Do të ishte mirë sikur materialet të na dërgoheshin në disketë, ose në e-mail: ardkyc@pcnet.ro
Secili autor do të ketë një disketë të vetën dhe, pas një numuri shkrimesh, sipas rastit, do të ketë gati të punuar në kompjuter një vëllim me shkrimet e veta.
Haemusi do të botohet një herë në dy muaj, kurse në çdo gjashtë muaj do të ketë një numur kushtuar një çështjeje të vetme.
Numuri i faqeve dhe çmimi i revistës do të ndryshojnë në varësi të mbarësisë.
Haemusi është i hapur ndaj të gjithë autorëve dhe i mbyllur ndaj shkrimeve politike.
Zoti na ndihmoftë!
- 28 Nëntor 1998 -
Revista Haemus del në një moment kur fanitja e një reviste të re, ose që synon të jetë e re, duket marrëzi për shumë arsye. Dhe nuk është e lehtë të marrësh përsipër një marrëzi të tillë, por nuk është as e pamundur.
Revista Haemus del që të shtrijë një urë tjetër lidhjeje mes kulturës shqiptare e asaj rumune dhe me qëllimin që, sëbashku, të shtrihen si një urë drejt kulturës evropiane tani që brigjet nuk mungojnë! Nga ky këndvështrim, Haemusi nuk ëndërron të shterë çështjet gjithnjë të koklavitura të trevave haemusiane (ballkanase) të kontinentit plak, por nuk ka ndërmend as të mbetet një përpjekje e dëshpëruar e atyre që, sipas Emineskut, “në vend që të vdesin nesër, duhet të kishin vdekur dje” (është fjala për poetët - n. y.).
Synimet e kësaj reviste janë të qarta:
· përkthimi sa më i saktë dhe i plotë i atyre veprave rumune a të huaja, që hëpërhë i mungojnë gjuhës shqipe - dhe anasjelltas (për këtë arsye, autorët rumunë mendojmë të botohen vetëm në shqip, kurse autorët shqiptarë vetëm në rumanisht);
· përtëritja, nën prizmin e një realiteti ndoshta më të ashpër, por shumë më bindë, i pamjes që kultura shqiptare e rumune kanë marrë në sytë e botës, pamje, të cilat, o nga qëllimi i mirë dhe pa mjetet përkatëse, o nga qëllimi i mbrapshtë dhe me mjetet përkatëse, o nga vesi i hershëm shkeleshko, zgjatin ngujimin e kulturave tona;
· përpjekja për të ngjizur një përfytyrim të ri, jashtë mllefeve të ngushta e dasive gjuhësore, dialektore, fetare etj - dhe sidomos jashtë utopive të deritashme;
· zbutja e asaj beteje të heshtur e të helmët, që shpërbën mërgimtarët, njëra pjesë e të cilëve rreket në mënyrë foshnjarake të bindë dynjanë se pjesa tjetër, anonimët e mallkuar e që thithin ajër sëkoti, nuk ka gjalluar kurrë në këto treva;
· vështrimi në një dritë të re i veprës së disa autorëve të përndjekur nga tekat e historisë (përfshi atë letrare);
· paraqitja e personaliteteve të panjohura, të cilët kanë dhënë një ndihmesë ndonjëherë vendimtare, ndonëse të pabujshme, në forcimin e lidhjeve mes dy kulturave tona;
· çpluhurosja e zakoneve dhe traditave tona të hershme, largimi nga të cilat, - duke lënë mënjanë terminologjitë kalimtare, - po na nxjerr çdo ditë e më egër nga vetvetja.
Duhet sqaruar qysh në krye se emërtimi në latinisht apo gjuhë të tjera i rubrikave të Haemusit nuk është qëllim në vetvete, apo maska e një kompleksi, që na shtyn të dukemi sa më të rrënjosur në latinitet, por thjesht rimarrja e një sërë konceptesh të hershme, që tashmë e kanë dëshmuar përjetësinë në kulturën evropiane.
Duhet sqaruar, gjithashtu, se shkëlqimi i emrave të personaliteteve shqiptare e rumune, që patën mirësinë të bashkëpunojnë në daljen e kësaj reviste, nuk synon të mbushë boshllëqet e natyrshme të shkrimeve të saj. Pa synuar objektivitetin e akullt të një mbledhësi artikujsh, botuesi e gazetari që s’ka lidhje me brendinë e revistës, do të mundohemi, sidoqoftë, që vlerat të përzgjidhen vetvetiu në faqet e saj, pa dëmtuar kënd.
Haemusi do të botojë në çdo numur të tij nga dy medalione kushtuar poetëve të njohur shqiptarë e rumunë, pavarësisht nga vendi ku ata kanë jetuar a jetojnë, si dhe nga një autor të pabotuar.
Lutim artikullshkruesit që, bashkë me shkrimet përkatëse, të na dërgojnë nga një fotografi dhe një Curriculum Vitae të shkurtër të tyre.
Do të ishte mirë sikur materialet të na dërgoheshin në disketë, ose në e-mail: ardkyc@pcnet.ro
Secili autor do të ketë një disketë të vetën dhe, pas një numuri shkrimesh, sipas rastit, do të ketë gati të punuar në kompjuter një vëllim me shkrimet e veta.
Haemusi do të botohet një herë në dy muaj, kurse në çdo gjashtë muaj do të ketë një numur kushtuar një çështjeje të vetme.
Numuri i faqeve dhe çmimi i revistës do të ndryshojnë në varësi të mbarësisë.
Haemusi është i hapur ndaj të gjithë autorëve dhe i mbyllur ndaj shkrimeve politike.
Zoti na ndihmoftë!
Acesta era (doar) începutul…
- 28 Noiembrie 1998 -
Revista Haemus apare într-un moment în care apariţia unei reviste care este sau încearcă să fie nouă pare a fi o nebunie din mai multe motive. Şi nu e uşor să-ţi asumi o astfel de nebunie, dar nu este nici imposibil.
Revista Haemus apare ca să întindă un alt pod de legătură între cultura albaneză şi cea română, şi cu intenţia ca, împreună, să se întindă precum un pod înspre cultura europeană, acum, când malurile nu mai lipsesc! Din acest punct de vedere, Haemus nu visează să epuizeze chestiunile mereu complicate ale teritoriilor haemusiene (balcanice) ale bătrânului continet, dar nu tinde nici să rămână o încercare disperată a celor ce, după Eminescu, “în loc să moară mâine, ar fi trebuit să moară ieri” (este vorba despre poeţi - n. n.).
Obiectivele acestei reviste sunt clare:
· traducerea integrală şi cât mai exactă a acelor opere româneşti sau străine care, deocamdată, îi lipsesc limbii albaneze - şi invers (din acest motiv, ne-am gândit ca scriitorii români să apară doar în limba albaneză, iar cei albanezi doar în limba română);
· împrospătarea, sub prisma unei realităţi poate mai dure, dar mult mai convingătoare, a imaginii pe care cultura albaneză şi română au căpătat-o în ochii lumii, imagine care, sau de buna intenţie lipsită de mijloacele corespunzătoare, sau de proasta intenţie dublată de mijloacele corespunzătoare, sau din necunoaştere, sau din vechiul viciu al aflării în treabă, prelungesc izolarea culturilor noastre;
· încercarea de a crea o nouă viziune, dincolo de zăzaniile meschine şi neînţelegerile lingvistice, zonale, religioase etj - şi mai ales dincolo de utopiile de până acum;
· îmblânzirea acelei bătălii tăcute şi otrăvitoare care îi duşmăneşte pe exilanţi, o parte a cărora încercând în mod absurd să dovedească lumii că cealaltă parte n-a existat niciodată pe aceste meleaguri;
· privirea sub o nouă lumină a operei unor autori persecutaţi de capriciile istoriei (inclusiv ale istoriei literaturii);
· prezentarea personalităţilor necunoscute, care au adus o contribuţie uneori hotărâtoare, deşi nu zgomotoase, la întărirea legăturilor dintre cele două culturi ale noastre;
· învierea obiceiurilor şi a tradiţiilor noastre străvechi, îndepărtarea de care - lăsând la o parte toţi termenii efemeri - ne gonesc din ce în ce mai sălbatic din propria noastră structură sufletească.
· Trebuie lămurit de la bun început că denumirea în latină sau în alte limbi, a câtorva dintre rubricile revistei Haemus nu este un scop în sine şi nici masca unui complex care ne ispiteşte să părem cât mai înrădăcinaţi în latinitate, ci pur şi simplu reluarea unor vechi concepţii care şi-au dovedit deja dăinuirea în cultuta europeană.
Trebuie să lămurim, de asemenea, că strălucirea numelor personalităţilor albaneze şi române care au avut buăvoinţa de a se alătura acestei reviste, nu intenţionează să umple golurile fireşti ale materialelor sale. Fără a visa la obiectivitatea rece a unui simplu culegător de articole, a unui editor sau ziarist străin conţinutului materialelor, vom încerca, totuşi, ca valorile să se selecteze de la sine, fără a jigni sau a ataca pe nimeni.
Haemus va publica în fiecare număr câte două medalioane dedicate poeţilor consacraţi albanezi şi români, indiferent de ţara unde ei au trăit sau trăiesc, precum şi un debut.
I rugăm pe autori ca, împreună cu articolele şi traducerile lor, să ne trimită câte o poză şi un scurt Curriculum Vitae.
Ar fi foarte bine dacă articolele vor fi trimise în dischetă, sau la e-mail: ardkyc@pcnet.ro
Fiecare autor va avea propria lui dischetă şi, după un anumit număr de materiale, va dispune la calculatorul nostru de un volum cu scrierile sale.
Haemus va apare o dată la două luni, iar în fiecare perioadă de şase luni va avea un număr tematic.
Numărul paginilor şi preţul revistei se vor schimba în conformitate cu toleranţa norocului.
Haemus este deschis tuturor autorilor şi închis scrierilor politice.
Aşa să ne ajute Dumnezeu!