Poete dhe prozatore e shquar, piktore,
përkthyese dhe gazetare e kulturës (l. 1948), autore e vëllimeve Gjendje hyjnore, Udhëtim në natyrë, Tokë nën dëborë, Një gur i bardhë
mbi një gur të zi, Lulja që ec, Engjëlli i zbritur në rrugë, Ngadhnjimi i
dantellës, Islanda e dytë (poezi); Unë,
mjeshtëria e xhelatit dhe mbretëresha e pikëlluar, Shtëpia Verdi, Filipi dhe
Margarita, Letër Lavuazierit, Alisa në Botën e Krimit, Antoni dhe Kavabata (prozë) etj. Ka botuar pesë vëllime bisedash me
shkrimtarë rumunë e të huaj. Laureate e shumë çmimeve me rëndësi, mes të cilëve
Medalja e Akademisë Femina për poezi (1999) dhe e Çmimit APLER për gazetari
kulturore (2006). Ndërroi jetë në Bukuresht më 11 tetor 2022.
Një kafshë e rraskapitur
(Un animal sleit de puteri)
Një kafshë e rraskapitur
kështu e shoh veten në shtatëdhjetëvjetorin
që duhet mbrojtur medoemos
nga ndërkryerja.
Kur shkrova këtë, tërhiqja pas vetes jetën
Dhe pata bërë
prej saj një pamje të pavdekshme. Veshur
me një pardesy ngjyrë algash, qepur sipas modës
studentore të atyre viteve
e shihja veten si shpëtimtar i shkathët i
vdekjes
ndëshkuar të
shkruajë vargje të ngathët.
Në Indi pat rënë shi gjatë një dite sa për një shekull dhe Ganxhi qe ngritur gjer në qiell.
Kanë kaluar kaq vite, kaq shtëpi, kaq qytete
(Au trecut atâţia ani, atâtea case, atâtea oraşe)
Kanë kaluar kaq
vite, kaq shtëpi, kaq qytete
e vende, kaq rrugë
dhe për ty kam veç një lajm që qarkullon me këmbëngulje: Vdiq.
E befas më
vijnë ndërmend të gjitha hijet
mbi të cilat
patëm kalëruar sëbashku
ndoshta nga
shpërfillja.
Nën hije
ndodheshin varret e ca ditëve
me fund të hidhur.
Papritmas i rashë më të
se dashuria jonë është tani
aq larg, sa e qara ime
bën pjesë në
mençurinë mijëvjeçare të njerëzimit.
E nëse sot hija
ime pas së cilës mbahem është më e sigurtë se hija e një mali, s’domethënë se
s’kam për ta parë fotografinë ku hidhesh si ndonjë vetëvrasës, në det.
Në Indi bie shi
gjatë një dite sa për një shekull dhe Ganxhi u ngjit deri tek Zoti.
Kalimtarët më shtyjnë andej-këndej
(Trecătorii mă îmbrâncesc de colo-colo)
Kalimtarët më
shtyjnë andej-këndej
ata s’kanë nge
për ankesat e mia prej shtetasi
të një bote në
shkarje e sipër
dhe s’e vënë re
kurorën e mënisë sime
përsosmërisht
të përkorë.
Nëse do të
përparoja, askush s’do ta dinte.
Nëse do të bërtisja, britma do të
shndërrohej
në një grusht
që s’godet më.
Kalimtarët
aviten me zor në përzgjedhjen e plehërave
dhe pështyjnë
gjithë kohën kumte që përmbytin qytetin
e fundosin.
Kam mbetur pronari i një britme që është
gërdhirë e nuk
vlen më asgjë.
E s’trembem se
jeta e një poeti e ka kuotën zero
e ka më pak rëndësi se mburoja e një
skulpture greke nga periudha e artë. Lakuriqësia e një vargu, dëshpërimi i
tjetrit
vështirë gjejnë vend në dritën e trëndafiltë
të mëngjeseve
dhe javët
rrjedhin pa u sëmurur nga një gëzim pa
të dytë
e pa ditur pse
këta vargje qesharakë
që s’shuajnë as etjen as urinë
e vetmive të
mëdha
më shëtisin
nëpër trup.
E di sa lehtë e pata të heq dorë nga
(Ştii cât de uşor mi-a fost să renunţ la)
E di sa lehtë e pata të heq dorë nga
ato gjërat e
vockëla
shpëtuar dikur
prej vdekjes?
Hoqa dorë
syresh me një lehtësi të pashpjegueshme, duke u humbur në
një qytet që
festonte
mijëra vjet
robëri
dhe gazmendin e patundshëm të gurëve.
Ishte një qytet
ku rreziku gjarpëronte
mes tezgave të
tregtarëve
e unë blija pa
hesap gjithfarë frutash
mbi të cilat
gjaku pat lënë një cipë shkëlqimtare.
Sapo pata braktisur një qytetërim për tjetrin
zakon i
kohërave të sotme
dhe ndihesha e
lirë të bëj llogarira mes pazaresh
e kafenerash
luksi
duke kërkuar
një zog të purpurt.
Jo mungesa e
dashurisë më pat bërë të hiqja dorë
nga
ato gjërat e
vockëla
por mënyra jote
për t’i ngatërruar me vdekjen.
Në shqip: A.-Ch. Kyçyku