Ion D. Sîrbu: Nën sundimin e barbarëve

Po nis të bindem se Perëndimi ka ndihmuar ndjeshëm në rënien e Kostandinopojës[1]. Për më shumë se 200 vjet, nga e para e ashtuquajtur Kryqëzatë, sulmet e tij nuk rreshtën. U gëzua kur, më në fund, Kështjella e Kështjellave ra në dorën e turqve dhe jo të venecianëve apo gjenovezëve, rivalë e konkurrentë. Po ashtu do të qe gëzuar edhe nëse Vjena pushtohej pas atij rrethimi të gjatë. // Evropa lindore ka qënë gjithmonë e braktisur dhe e tradhëtuar nga Perëndimi në çastet e saj më tragjike. S’mund të mos bëj tani një lidhje mes vitit 271, kur Aureliani[2] i tërhoqi trupat nga Dakia (duke na lënë për 1000 vjen nën sundimin e barbarëve) dhe Komisioneve aleate të kontrollit, angleze e amerikane, të cilat, pas Jaltës, na braktisën me gjithsej, duke na lënë t’i zgjidhim gjërat vetë. U propozua zbarkimi i aleatëve në Ballkan: po pse u zgjodh Normandia, kur, në fakt, këtu vendosej fati i luftës dhe fati i politikës së botës pas lufte!?"[3] 


[1] Ish kryeqyteti i Perandorisë Bizantine (Κωνσταντινούπολις), Stambolli i sotëm, quajtur edhe Kështjella e Kështjellave. Stamboll vjen nga εις την πόλιν / εis ton poli ( qytet, drejt qytetit – gr.)
[2] Lucius Domitius Aurelianus Augustus; 9 shtator 214, ose 215 – shtator, ose tetor 275) perandor i Romës mes viteve 270-275.
[3] Gazeta / Ditari e/i një gazetari..., vep. cit., f. 105-106. Në faqen 180, me gojën e personazhit Plaku, autori shton: „Jemi shfaqur si komb në skajin lindor të Evropës... Tani po kuptojmë se jemi shfaqur, në fakt, në fundin perëndimor të kësaj Evrope”.