Augustin Cupșa: Ç’do të ndodhë kur të vdes (Ce-o să se-ntâmple când mor)


prozë

Augustin Cupșa (Augustín Kúpsha) lindur në vitin 1980, është një nga autorët më të vlerësuar të letërsisë së re rumune. Ka mbaruar studimet për psikiatri në Bukuresht (2010). Është autor i romaneve Shpuesit dhe Kështu të rritet bari mbi ne; i vëllimeve me proza Profesori Bum dhe Lulëkuqet suedeze dhe Gëzimet e trishtimet e mëdha, si edhe i disa skenarëve (Treni drejt Bukureshtit niset nga peroni 3, Oh, Xhoni, oh). Laureat i disa çmimeve për letërsi e kinema, është i pranishëm në mjaft antologji proze, në rumanisht e gjuhë të tjera.


Prapa derës dëgjoheshin të qeshura dhe qyfyre. Daria fshiu ballin me shpinën e pëllëmbës, e përshtati çantën mbi sup dhe priti. Që përtej vinin dy zëra – njëri prej gruaje, i lehtë, i mprehtë dhe acaruesndërsa tjetri: prej burri – më i shtruar dhe i këndshëm. I hodhi sërish një sy zarfit. Emri ishte i rregullt – Silvia Kordea, adresa gjithashtu.
I dinte këto gjëra edhe pa i verifikuar, përderisa bënte të njëjtat udhë drejt të njëjtëve pallate banimi tetë vjet rresht dhe, ndërkohë, Daria sillte në lagje një mal me revista, fatura, abonime dhe letra, duke mundur të njihte shumë njerëz, megjithëse jo të gjithë. Zakonisht letrat i hidhte në kutitë prej kompensate të kateve përdhesë, i paloste revistat mëdysh në gjunjë dhe i ngjeshte brenda. Kështu puna i shkonte fjollë. Vetëm kur kishte ndonjë letër të porositur i duhej të ngjitte katet, të kërkonte apartamentin përkatës dhe të gjente marrësin, që ky të nënshkruante, ndryshe nuk i lejohej të largohej.
Një herë, një burrë i pallatit Z3 ia hapi derën dhe e ftoi brenda, nguli këmbë të pranonte një kafe dhe ajo e pati vështirë të mos pranonte.

Burri kishte sy të zinj, të trishtë, dhe i zvarriste fjalët kur tregonte diçka, duke shkundur hirin e cigares me njërën dorë, ndërsa kokën me tjetrën, dhe solli ndërmend Laurencin. E pati zor të kundërshtonte. Burri vazdonte ta priste gruan që kishte ikur nga shtëpia, por ishte vetëm çështje kohe derisa të kuptonte se ajo nuk do të rikthehej më. Në një moment të caktuar, ai qau dhe Daria do të kish dashur që i shtrenjti i saj të vepronte të paktën një herë njëlloj si ky.
Më vonë i erdhi keq që mbeti në apartamentin e tij dhe, për shumë kohë, iu desh ta shmangte. Fatmirësisht në zarfin që i solli ishte pikërisht thirrja për në gjykatë dhe, pasi divorci u miratua, burri u shpërngul nga apartamenti. Në vend të tij erdhi një familje iranianësh dhe letrat në atë adresë filluan të vinin sërish.
Dikur pat rastisur me një burrë në hyrje të një pallati dhe s’po ia ndanin sytë shiut që nuk po pushonte. Asnjëri s’mund të largohej. Një rrufé ra jo larg dhe vuri në lëvizje alarmet e disa makinave. Llampat e tyre u ndezën dhe qielli u nxi plotësisht. Ishte një shi i shkurtër vere dhe secili shkoi në punë të vet.
Me Laurencin kishte rënë në dashuri me kohë, por ky kishte një jetë të ndërlikuar, ishte ndarë nga e shoqja, por, meqë ishte ngushtë me të hollat, nuk kishte ku të shkonte. Darien e mbante me shpresë muaj pas muaji: se do të mbartej tek ajo, se do të jetonin bashkë, por një gjë e tillë nuk po ndodhte dhe ai mbeti prapë pranë asaj femre, pó në atë shtëpi, dhe ndoshta heraherës bënte seks me të.
Gjithaq të ngjarë kish që njëlloj vepronte edhe gruaja së cilës duhej t’i dorëzonte letrën e porositur dhe që nuk donte t’ia çelte derën. Mbështeti veshin te dërrasa, por zhurmat u tulatën.
Jashtë vapa u bë e padurueshme, po afrohej mesdita dhe i duhej të shpërndante edhe shumë letra. U ul te shkallët dhe vështroi përmes xhamit rrugën e zbrazët të mbuluar nga degët e përkulura të akacjeve. Mbi një rreze të ndritshme që përshkonte shkallët pluskonin fije të pluhurta. Pikërisht kur ndezi një cigare, dera pas shpinës së saj u hap.
-Ç’po bën atje?
Daria e hodhi cigaren mes shkallëve, u ngrit më këmbë dhe ndreqi uniformën.
Plaka iu afrua me hapa të vegjël. Meqë nuk shihte mirë, i mbante sytë të shtrënguar prapa lenteve të trasha dhe fytyra i dukej e rrudhosur.
Daria i shpjegoi se duhej t’i dorëzonte një letër të porositur fqinjes përballë dhe e tundi zarfin me dorën e djathtë, por nuk pati përshtypjen se plaka mori vesh përse bëhej fjalë. Ajo hyri në shtëpi duke e lënë derën gjysmëhapur.
- Hajde, hajde Joana, mos rri më atje.
Daria mbeti te pragu. Nuk ia ndante sytë apartamentit kundruall, me shpresë se dera do të hapej dhe do të mbaronte punë.
- Hajde, Joana, për atë Zot, dhe mbylle derën.
Pa ç’pa dhe shkoi pas plakës.
Holli i hyrjes, i vogël e i errët, ishte deng me gjithfarë sendesh. Një enë me gurë ngjyra-ngjyra, pendë e kopsa, një mulli kafeje, një shuk letrash dhe një vazo me rrota luledielli të thara – të gjitha rrinin mbi një raft këpucësh të mbuluar me një cohë vishnjë. Ca lidhëse këpucësh vareshin nga të çarat e sirtarëve të hapur. Muret ishin të mbushur me gravura, litografi të vogla dhe qëndisma në korniza.
Në kuzhinë plaka gatuante. Ajri i rëndë dhe i nxehtë përkëmbehej pa dobi nga njëra dhe nga ana tjetër e xhamit. Befas balli iu mbush me bulëza.
Plaka ishte shtatlartë, thatime, me flokë të bardhë të zverdhur, kapur me llastik të shkurtër. Pasi e nxori tavën nga kuptori, plaka u kthye nga Daria. Kjo vuri re që biskotat e vogla në trajtë yllkash dhe guackash ishin djegur gati krejt.
- Nuk jam Joana, i foli Daria.
Plaka i vajti pranë, u kthye me një palë tjetër syzesh, që i vuri majë hundës në vend të të mëparshmeve. Ndërkaq, Daria zuri vend në karrike dhe po bënte fresk me letrën. Plaka ia afroi fytyrën.
- Çudi e madhe! Ke të drejtë, por je njëlloj si Joana. Si e ke emrin?
- Daria, ia ktheu, punoj në postë, domethënë jam postiere.
- Në cilën postë?
Kjo pyetje e pakuptimtë e ngatërroi edhe më shumë dhe krojti kokën e hutuar.
- Në Postën Rumune.
Plakës i ndriti fytyra dhe kryqëzoi duart në gjoks sikur të paskej pritur ndonjë gëzim të madh. Fatkeqësisht Daria nuk kishte asnjë letër për të. E dinte këtë, por filloi të kërkonte në çantën mbi gjunjë, që plaka ta merrte veten. Kjo afroi një ndenjëse dhe zgjati qafën të shihte brenda në çantë. Kur mbaroi kërkimin, Daria e vështroi plakën dhe ngriti supet.
- Më vjen keq.
- Po pse, u shemb plaka mbi një mbulesë tavoline. Por çfarë ke aty?
- Letra.
- Për kë?
- Për të tjerët... për fqinjët, domethënë: për banorët e tjerë të pallatit.
- Domethënë... për gjithë të tjerët, ndërsa për mua jo?
Daria ndjeu zbavitje, e futi mes letrave të tjera zarfin që kish për Silvia Kordean dhe e mbylli çantën me një lëvizje të prerë, meqë iu duk sikur plaka po bëhej disi e pasjellshme.
- Por jo për të gjithë...
Plaka u ngrit më këmbë dhe i ktheu shpinën. Filloi të merrej me tavën që e nxori sipër furrës dhe këputi një biskotë.
- Janë ngjitur ca pas tavës, por, po t’u heqësh koren, janë mjaft të shijshme. Filloi ta lëvizte thikën dhe biskotat e nxira u shtruan mbi bufe si mbi ndonjë shtresë të imët bore. I zgjati copën që ishte gjysmuar, natyrisht e djegur, pastaj vazhdoi me të tjerat.
- E dashur, ndoshta nuk më beson, por sot është ditëlindja ime, - dhe i tregoi me dorë kalendarin e varur në mur me një ngjitëse të zverdhur. 14 korrik. Është dita ime, pavarësisht në më leverdis apo jo, dhe duhet të të them se e kisha harruar, por 90 vjet janë një moshë me të cilën thjesht nuk mund të pajtohem. Po të ishin 89, po të ishin 91, do ta gëlltisja njëfarësoj këtë punë, por kjo rrumbullakësí më tmerron, më kupton? Plaka fliste shpinëkthyer, me të njëjtin ton drithërues, të mprehtë, por të butë.
Daria e vështroi për pak e hutuar teksa po vërtitte nëpër gishta biskotën e sapomarrë. Përshumëvjet gëzuar! – iu duk në çast si një urim i çuditshëm, që duhej ruajtur për mosha të tjera. Ia hodhi sytë biskotës së djegur plotësisht dhe e flaku nën karrike, pastaj, meqë pati përshtypjen se ende shihej, e shtyu lehtë me këmbë nën frigorifer dhe u ngrit më këmbë.
- Qofshi e lumtur!
Plaka mbeti e përkulur mbi bufé. Daria u mbështet me këllk ndanë saj, ia këqyrte profilin, trajtat e fytyrës e të qafës, ku lëkura dukej e ndehur tejmase dhe e zbehtë. Hunda e mprehtë ishte e drejtë.
- Mos u lodh, e dashur. Përse të mundohesh pikërisht ti, që as më njeh mirë? Për më tepër, mosha ime nuk është diçka me të cilën të krenohesh... domethënë që të mund të gëzohesh... të zbavitesh e të pish një gotë birrë, ndoshta dy, më kupton?
Daria e kuptoi që mbase askush nuk e kërkonte me raste ditëlindjesh dhe kjo iu duk e trishtueshme. Ajri i ngrohtë që vinte nga jashtë, në të cilin drurët, bankat, rruginat mes pallateve dhe gjithë gjërat e tjera rrinin të palëvizshme, sikur ishin kredhur në formalinë, ia përforconin këtë ndjesi të dhimbshme.
- Përse flisni kështu? Edhe unë do të desha të bëhesha 90 vjeç.
Vetëkuptohej që po gënjente dhe zëri i tingëlloi jobindës.
- Ta lemë këtë, rëndësi ka që njeriu të ketë shëndet.
- Vërtet? Si ndiheni?
- Keq, - iu përgjigj plaka thatë. Më dhembin kyçet. Edhe shpina.
- Edhe mua më dhemb shpina, ndoshta kam hernie disku dhe do të duhej të operohem.
- Leri këto, e shtrenjta ime; po të kisha moshën tënde, do të hapja një shishe birre, nga ajo birra çeke, e di ti, pils, dhe do të kërceja me një këmbë, paçka nëse do të më dhimbte shpina, ose jo, më merr vesh çfarë dua të them? 
Daria nuk kuptonte, madje ky mendim e bënte të ndihej keq. Nuk i kish shkuar kurrë ndërmend të kërcente me një këmbë, ose të paktën jo gjatë viteve të fundit dhe kurrsesi jo në shkurt, kur mbushi 31 vjet dhe ndenji si ndonjë marroke fillikat në kuzhinë, me një shishe vere mbi tavolinë dhe me një qiri të hershëm, gjysmë të shkrirë, duke pritur Laurencin, ose të paktën një telefonatë nga ai, dhe vështroi fjollat e mëdha të borës, të cilat përballë dritares bëheshin të kuqërremta. Në të vërtetë, djaloshi e mori në telefon pasi ajo ishte përgjumur, me kokën mbështetur mbi pllakat prej fajance në mur, dhe i kërkoi ndjesë që nuk mund të vinte. Shtoi se kish mbetur i bllokuar nga bora, por Daria ëndërroi tërë natën sikur Laurenciu rrinte hipur mbi ish të shoqen, e kapte për flokësh, - në ëndërr këto i kishte të gjata, si bisht, - ia tërhiqte kokën pas, duke e qëlluar në të ndenjurat, të cilat i përfytyronte të rrumbulla e bardhoshe.
Plaka i mblodhi të gjitha mbeturinat e ëmbëlsirave të djegura në një enë dhe i vuri mbi tavolinë, e ftoi Darian të merrte edhe një, por kjo nuk kish dëshirë të rrinte më aty. Mori çantën dhe u largua, ndonëse plaka nguli këmbë ta mbante, madje në holl e kapi për dore. Daria u kthye drejt saj dhe, me një lëvizje të shpejtë, e preku në flokë, afër tëmthave, dhe i tha:
- Përshumëvjet gëzuar!
Dhe doli.
Te shkallët e shau me mend femrën që bënte dashuri me të shoqin dhe nuk pati mirësinë t’i përgjigjej pó me sharje. Befas u ndje jashtëzakonisht e përçmuar, ashtu siç ishte në uniformën e ngushtë e të bezdisëshme, brenda së cilës trupi djersinte pa dashur dhe nuk mund ta frenonte dot këtë.
U ndal para lajmërimit të pagesave të banorëve të pallatit dhe, në ndriçimin ujor të xhamit, këqyri veten – fytyrën gjatoshe, simetrike, me tipare të drejta e buzë të kuqe mishtore. I ngriti sisët nën xhaketë dhe tha – je alamet ylli, moj vajzë. Kështu i thoshte Laurenci kur vinte tek ajo, shtrihej në krevat dhe i lutej ta vishte uniformën e punës, pastaj ta zhvishte me lëvizje përtacore. Atëhere ndihej e poshtëruar, por e bënte për hatër të tij dhe ndihej edhe tani e përbuzur që ishte e detyruar ta mbante uniformën në rrugë dhe askush nuk mund ta dinte ç’femër e mrekullueshme dergjej brenda asaj veshjeje.
Një burrë kaloi prapa saj dhe Daria shkundi cullufet e kuqe sikur të paskej dashur të mënjante mendimin se është të paktën zbavitëse të shohësh një postiere, e cila „studion” në xhamin e lajmërimit të pallatit, dhe doli jashtë. 
Në rrugë u end kuturu. Rrallëherë takonte njeri, ndonjë gjysh duke ardhur nga parku i lojërave me një fëmijë për dore. Makinat kalonin gjithashtu rrallë dhe ndoshta shumica e njerëzve ishin ngujuar në zyrat e tyre me ajër të kondicionuar, shtriqeshin në kolltukë dhe vërtisnin nëpër duar ca raporte pa vlerë.
Daria u ul në një stol në park, nën hijen e një druri gjethedendur, nxori këmbët nga sandalet dhe po vështronte gishtat, duke i lëvizur shpejt lart e poshtë. Mendja i vajti te plaka, së cilës as emrin nuk ia mësoi dot.
Po sikur të kërcente me një këmbë?
Nuk kishte asnjë arsye për këtë, por mund ta provonte.
U çua nga stoli dhe shkoi të blinte një birrë në kjoskën që dukej përtej gardhit, në trotuarin përballë.
- Keni birrë çeke? - e pyeti vajzën trashaluqe që rrinte shtrirë në një karrike palosëse prapa xhamit dhe freskohej me një erashkë plastike, me ngjyra të ndezura.
- Vetëm ato që duken në frigorifer.
Daria këqyri kutitë e birrës të rreshtuara në rafte. Becks, Gosser, Heineken – cila vallë ishte çeke? Timishoreana – kjo me siguri jo.
- E di cila është e ftohtë?
- Të gjitha janë të ngrohta, - iu përgjigj vajza me të njëjtin ton përtacor. Tani sapo i kam vënë aty.
Daria mbeti e çoroditur, nuk merrte vesh nga birrat, zakonisht pinte verë, verë të kuqe, dhe nganjëherë vodkë të përzjerë me lëng molle.
Vajzës së kjoskës ndoshta iu duk diçka e pazakontë t’i shërbente një postiereje në kohën e shërbimit dhe mendimi se mund t’ua tregonte këtë ngjarje miqve në mbrëmje e joshi, ose thjesht i la mbresë fytyra e lagur nga shiu e Daries dhe buza e saj e shtypur poshtë, prandaj u ngrit ta ndihmonte.
- Di që kemi në pjesën e pasme nja tri birra të ftohta që mbrëmë.
Doli nga kjoska, u ul në gjunjë dhe filloi t’ia zgjaste kutitë Daries, e cila mbeti më këmbë dhe po i vendoste në frigoriferin pranë. I provonte në pëllëmbë një nga një, derisa më në fund thirri e gëzuar. 
- Kjo qënka e ftohtë! Po e marr.
Vajza u ndal e i hodhi një vështrim nga poshtë. Daria vuri re se edhe ajo djersiti dhe një fije e hollë ujë i nxehtë i rrëshqiti në qafë.
- Vetëm këtë?
- Po, më mjafton.
Daria provoi ta ndihmonte vajzën që t’i vendoste kutitë në vend, por ajo nuk pranoi.
- Nuk është nevoja, se ia dal mbanë vetë. Gjeta edhe dy të tjera, po i mbaj mënjanë, se ndoshta i doni më vonë.
Ky qëndrim Daries iu duk paksa i çuditshëm. Sepse nuk ishte pijetare. Megjithëse nganjëherë dehej, sidomos në qytet, dhe arrinte ta kalonte natën në shtratin e një burri të panjohur, të cilin nuk para e donte, por, e nxitur nga rrota që e vërtiste të marramendur kur përfundonte në shtrat, arrinte të harronte veten dhe t’i jepej mashkullit.
Në një farë mënyre, Laurenci e meritonte një gjë të tillë. Ky fare thjesht mund ta zgjidhte Darien, kjo – gjithashtu atë. E çdo gjë merrte rrugë. Ajo e kish në mendje Laurencin dhe zgjidhja që sapo thamë iu duk bash e shkëlqyer kur kish pirë afro gjysmën e kutisë. Mund ta merrte në telefon dhe t’ia thoshte Laurencit, duke theksuar se kishte gjetur gjënë më bindëse në botë. Ndezi një cigare, pastaj e rrotulloi kutinë nëpër gishta. Nuk ishte çeke, ishte prodhuar në Rumani me licencë gjermane. Kjo e turbulloi pak dhe gjendja shpirtërore i qe përmirësuar.

Kishte vajtur ora gati shtatë, kur plaka dëgjoi zilen e apartamentit të saj. U gëzua duke kujtuar se ishte ndonjë i njohur. I biri kishte ikur në Amerikë prej shumë vitesh, por as sot ai e as ndonjë nga familja nuk e kishin marrë në telefon. Plaka mendoi se mos e kish fajin ndryshimi i madh i orës dhe po llogariste kohën e shtetit amerikan Seatle, pa arritur në një përfundim të saktë. Gjithsesi, kaloi më shumë se gjysëm dite dhe zilja e telefonit nuk po tingëllonte.
Në të vërtetë, u kujtua ta merrte në telefon një nip i largët që banonte në provincë dhe të cilit heraherës i pat dhuruar llojlloj gjërash, sidomos raftet e bibliotekës dhe divanin, që ia patën ngushtuar jo pak dhomën e ndenjjes dhe e pengonin të vinte rregull në ateljenë e pikturës, qyshse i qe dashur të hiqte dorë nga studioja e marrë me qira afro njëzet vjet rresht në papafingon e një shtëpie të shtetëzuar dhe që tani së fundi i qe rikthyer pronarit të ligjshëm. U gëzua që dëgjoi vogëlushin trevjeçar të nipit kur e uroi me rrokje Je-të-të-gja-të dhe, më pas, pó duke rrokëzuar i tha se quhej Ale-ksan-dër.
Te pragu qëndronte Daria me dy kuti birre që i kishin ngrirë në duar, me çantën hedhur në shpinë, me setrën të zhubrosur, me kopsën e parë të këmishës së kaltër zbërthyer dhe me fytyrë të qeshur.
Plaka nuk e njohu, - syzet i kishte përsëri pranë hundës, - derisa ia dëgjoi zërin.
- Birrë çeke, - i tha Daria me gaz, e bindur se plaka nuk lexon dot në kuti dhe nuk e nuhat ndryshimin.

Zunë vend përsëri në kuzhinë, Daria në të njëjtën karrige, ndërsa plaka po kërkonte dy gota në bufenë e varur me xham të errët. Gjysma e ëmbëlsirave ranë përdhe.
- Ta dish që më gëzove jashtë mase. Si the që të quajnë?
- Daria.
- Daria – Dalia... tërë kohën të ngatërroj me time mbesë, Joanën, që do të vinte këtë dimër të më ndihmonte për psonisjet, por ka ca kohë që nuk po bëhet e gjallë dhe nuk po jep asnjë shenjë jete.
Daria mbushi gotat, ndoshta tepër shpejt, dhe shkuma u derdh buzë gotës. Desh të merrte një rreckë nga lavamani që ta pastronte mushamanë, por plaka i tha të mos shqetësohej dhe e thithi drejtpërdrejt nga gota, duke u përkulur mbi tavolinë.
- Gëzuar, uroi.
- Jetë të gjatë! ia ktheu Daria.
Trokitën gotat dhe, fill paskëtaj, birra rodhi lehtë në fyt, plaka piu njëlloj sa Daria.
Dikur plaka vuri një melodi, të shoqëruar me orkestër, të cilën, siç tha, e dëgjonte me dëshirë; ishte fjala për fillimin e Koncertit Nr. 1 për piano dhe orkestër të Çajkovskit, por Daria nuk e njohu këtë vepër. 
Në vend të kësaj, i tregoi për Laurencin e saj dhe qau pak. Nuk i rrëfeu saktë se si ai bënte seks me ish-bashkëshorten, por plaka e mori me mend që ai sillej si një i pagdhendur, madje edhe ia tha një gjë të tillë.
- Në kohën time djemtë ishin ndryshe. Në rast se donin të ftonin një vajzë në qytet, më parë i shpinin një lule; po të ishin më të vobegtë – një karafil të kuq; po të kishin ca të holla – një trëndafil. Më kupton?
Daria tundi kokën me bindje. Pikërisht në atë kohë duhej të kish jetuar ajo.
- Ndërsa kjo që po më thua ti është rrënqethëse. Ti je një vajzë e mrekullueshme, e bukur, ke ca këpucë të hijshme dhe duar, oh ç’duar, në kohën time djemtë do të kishin vrarë veten për ca duar si të tuat. Këtë djalë, si e quajnë, e dashur?
- Laur. Laurenc, foli Daria duke ia ngatërruar emrin.
- Ky Laurenci, a i di të gjitha këto gjëra?
Daria ngriti supet.
- Përderisa mendoj unë për të, do të ishte mirë ta dijë edhe ai. Prandaj do ta marr në telefon e do t’ia them.
Daria nguli këmbë që plaka të mos e bënte atë veprim, por plaka u ngrit nga tavolina dhe u kthye tepër shpejt me telefonin fiks, të cilin u përpoq ta sillte në kuzhinë, por filli nuk ishte i gjatë sa duhej, kështu që e përshtati ndanë raftit të këpucëve duke shtyrë disa sende. Togu me letra u përmbys poshtë dhe Daria kërceu që ta ndihmonte.
- Oh, nuk duhej të shqetësoheshit, aq më tepër që e kam numurin e tij në celular.
Dielli kish zbritur prapa pallateve që ndodheshin përballë dhe korridori tashmë qe errësuar.
Daria mblodhi disa letra nga dyshemeja dhe i vendosi në vendin ku patën qenë, por plaka e ndali.
- Lëri, e dashur, se s’kanë asnjë vlerë. Ma jep telefonin tënd.
U ulën mbi karriget e kuzhinës dhe, pasi kërkoi numurin në bllokun e shënimeve, Daria e mësoi plakën si të telefonojë. I dukej marrëzi, por edhe donte në një farë mënyre ta bënte, donte që edhe dikush tjetër përveç saj t’i thoshte Laurencit që ishte një budalla i madh, dhe kjo plakushe ishte madje simpatike. Kushdo që do ta dëgjonte, do të bindej se thoshte gjëra të vërteta. Nuk dukej e rrjedhur. Do të deshte bash të dëgjonte se si do t’i hakërrehej Laurencit, duke ia përplasur të gjitha në fytyrë. Por, në të njëjtën kohë, i vinte edhe turp. 
- Alo, Laurenci?
Daria mbuloi kokën me pëllëmbë.
- I dashuri im, e dëgjoi plakën duke folur fare pranë saj. Jam Otilia Dumitrashku, ndoshta ke dëgjuar për mua, për emrin tim, por pavarësisht nga kjo... Dëgjo, i dashur, përse të telefonova... Jam këtu me një vajzë të mrekullueshme, Darien, e njeh... dhe desha të të them vetëm kaq... jo, jo, nuk jam gjyshja e saj, jo... më dëgjo pak ... i dashur.
Pastaj zëri i saj nuk u dëgjua më. Daria po priste dhe, kur i ngriti sytë, plaka po rrinte me telefonin para syve, fare pranë tyre, dhe po përpiqej të shquante diçka në ekranin e ndritshëm.
- E dashur, kjo teknologji, dua të të them që nuk vlen për asgjë. U ndërpre.
Daria ia mori celularin nga dora, vështroi kohëzgjatjen e thirrjes së fundit dhe e futi në xhep.
- Po, ndoshta u mbarua bateria.
- Ma jep, të lutem, numurin, se do t’i flas nga telefoni im.
Daria u çua më këmbë dhe ndjeu një marrje mendsh që i rrëshqiti nga koka deri mbi sy. Trajtat e sendeve po përhumbeshin në dritën e përskuqur të diellit.
- Nuk është më e mundur. U mbyll.
Shkoi në banjë duke u mbështetur tek muri dhe duke shkelur mbi letrat përposh.
Në dhomën e ndenjjes nuk kishte mobilje, përveç një kolltuku dhe dy karrigeve. Parketi ishte i mbuluar me gazeta, ngado dergjeshin kuti të drunjta, tuba të vegjël dalëboje si ndoca kërminj me guackat përkatëse, pëlhura të varura në mure, ndërsa në mes të dhomës ndodhej një kavalet i lartë. Mbi të ishte nderë një pëlhurë e madhe e pikturuar përgjysëm – një diagonale e paqartë ndante pjesën e ngjyrosur nga pjesa që kish mbetur e bardhë. Në pjesën e poshtme, në një sfond të errët, disa lule dhëmbluani, të gjelbra e me kurora të dendura, qarkuar nga aureola të zbehta, shkërmoqeshin nga era e përfytyruar, pushi rozë përhumbej në pjesën e sipërme.
- Çfarë do të ndodhë kur të vdes.
Daria u kthye e frikësuar. Plaka i qe avitur heshtas nga mbrapa dhe po vështronte mbi supe pikturën, por ndoshta nuk shquante ndonjë gjë të madhe në gjysmëterrin e kthinës. Vajza e këqyri e mëdyshur.
- Kështu titullohet.
- Është e bukur. Kur do të jetë gati?
- Është e përfunduar, - foli plaka.
Daria përveshi buzët me dyshim, pa ia ndarë sytë trekëndshit djathtas, tërësisht i bardhë.
Pastaj vajti në banjë. E ndjente që drita e verdhë e llampës po i vërtitej njëherazi me pllakat e fajancës, dhe këto bashkë me Darien, por nuk volli. Përkundrazi, një gjendje e këndshme nisi ta përfshinte. Kur u kthye në kuzhinë, plaka rrinte mbi karrike dhe kish ndezur një cigare që e dridhte nga kutia e saj.
- Hajde të bëjmë një lojë.
Të dyja ia hodhën sytë çantës që ndodhej pranë këmbës së vetme të tavolinës. Daria pati përshtypjen se nuk e pat lënë çantën aty dhe kapaku ishte shtyrë pak mënjanë. Por ndoshta gabohej. Zuri vend në karrige.
- Është dita ime, më kupton?
Daria tundi ngadalë kokën që e kishte mbështetur mbi njërin bërryl.
- Dhe do të doja të më bëje një dhuratë. Nuk të duket me vend?
Daria tundi kokën sërish. Zgjati dorën drejt birrës dhe derdhi pikat e fundit në gotë, por nuk e ngriti më për ta pirë.
- Hajde të hapim një letër rastësisht dhe ta lexojmë. Nuk është ndonjë punë e lodhshme, pranon? Një letër mund të humbë, por, sidoqoftë, do të dërgohet përsëri. Njerëzit nuk thonë më gjëra të rëndësishme nëpër letra, më kupton? Gjërat me rëndësi i dërgojnë me kompjuter.
Daria e ngriti çantën mbi gunjë dhe e hapi. Një zarf ndodhej mbi të tjerët sikur të qënkësh nxjerrë së andejmi dhe dikush nuk paskej pasur më kohë ta vendoste atje ku ndodhej më parë. Ishte një letër e porositur për Silvia Kordean.
- Këtë, - foli plaka, - dhe e tërhoqi drejt vetes.
- Jo, thamë ta bëjmë rastësisht.
- Po rastësisht është.
- Zarfi ishte më lart.
- Por ishte mes të tjerëve.
- Hajde të marrim këtë tjetrin. 
Daria nxori një zarf tjetër dhe lexoi emrin e dërguesit. Ishte nga Shtetet e Bashkuara dhe plaka nuk deshi ta çelte.
- Sigurisht është me të holla, njerëzit nuk dërgojnë kot letër nga Përtejoqeani. Dhe po të ketë të holla, atëhere... më kupton?
Daria u shfaq e një mendjeje dhe e vuri zarfin mënjanë. Mori një tjetër. Ky kishte një pullë të gjelbër me një palmë dhe me një avion që kalonte mbi të. Vinte nga Izraeli. Plaka nuk u tregua e kënaqur as me këtë.
- Në Izrael ka rumunë pleq që kanë shkuar atje prej shumë kohe dhe mund të jetë ndonjë lajm vdekjeje.
- As mua nuk më pëlqen, - pranoi Daria.
Zgjodhën e hodhën poshtë shumë zarfe nga vende të huaj, me pulla ekzotike dhe pejzazhe të cilët asnjëra nuk i kishte parë as në televizor. Panama, Afrika e Jugut, Australia.
- Le ta hapim këtë, - tha plaka.
Gjithë kjo punë Daries iu duk e dyshimtë, por, në thelb, arriti ta përbuzte atë femrën që kishte pasur fatin të bënte seks përvëlues dhe jo të përjetonte një ditë të zymtë, siç kish pasur Daria duke bredhur me çantën plot letra udhëve. Ajo edhe e kish sfiduar, duke mos ia hapur derën. Mundi ta shihte me sytë e mendjes se si rrinte lakuriq mbi çarçafin e njomur dhe tymoste duke luajtur e shkujdesur me dorën nëpër fijet e leshit në gjoksin e burrit pranë saj. 
- Është nga brenda vendit, - foli plaka.
- Po.
- E dërgoka një burrë.
- Ajo u plekska me një tjetër këtu, - u bë e gjallë sërish Daria.
- Edhe unë kështu mendoj, - u shpreh plaka nën zë. Nganjëherë ua dëgjoj gulçimet prapa murit. Lëre, lëre!
Daria u mllefos dhe i tregoi emrin e dërguesit të zarfit.
- Ndoshta ky mashkull e dashuron!
- Mbase është pikërisht i shoqi, - shtoi plaka. Hajde ta shohim.
- Hajde!
Daria hapi zarfin me një lëvizje të shpejtë dhe nxori prej tij një letër të mbështjellë. Ia hoqi mbulesën dhe e sheshoi. Por shkrimi nuk mund të dallohej, sepse në kuzhinë ra terri. Daria shkoi të ndizte dritën.
- Nuk punon, - i tha plaka e pezmatuar.
Provoi çelësin e hollit, pastaj të dhomës së ndenjjes.
- Nuk punon asnjë, e dashur, unë nuk pikturoj me llampë ndezur.
Daria mbeti e çoroditur në sallon. Përmes vrimës së çelësit të derës vuri re një hije të zbehtë drite.
- Le të dalim në korridor.

E hapën derën ngadalë dhe dolën te shkallët. Një llampë e verdhë ndriçonte gjysmën e tyre, drejt apartamentit të plakës. Dera e Silvias ishte zhytur në errësirë. Daria i hodhi një vështrim fajësues. Plaka shkoi me letrën në duar pranë parmakut dhe u mbështet atje.
Dërguesi quhej Petre Samoilë dhe, me sa dukej, kishte një biznes me prodhime bletarie për zbukurimin dhe përmirësimin e jetës seksuale.
Daria nisi të lexonte listën e prodhimeve dhe çmimet e tyre, ndërsa plaka e dëgjonte e mahnitur. Balsam mjalti për trupin. Tretësirë bliri për trupin. Lëng me tharm poleni për masazh. Propolis për ushqyerjen e buzëve.
U dëgjua zhurma e dy vetëve që po ngjitnin shkallët dhe, meqë as aty s’kish dritë, Daria nuk mundi t’i shihte derisa mbërritën në kat. Ishin një burrë e një grua që mbaheshin për dore dhe u ndalën të guduliseshin pikërisht afër tyre. Femra, hollake, madje thatanike, me një fustan të kuq mbrëmjeje dekolte, vajti tek dera përballë dhe futi çelësin në bravë. Burri, tepër shtatlartë dhe sportiv, hodhi mbi plakën e Darien një vështrim shpërfillës, si për të njohur dy sende të huaja, pastaj u përkul ta puthte të dashurën në qafë, ndërkohë që kjo po hapte derën. 
Femra u shqye gazit dhe vazhduan të guduliseshin.
- Qumësht hojesh për forcimin e bythëve, - lexoi Daria me zë të lartë e të kthjelltë.
Femra kërceu përpjetë dhe u hodhi një vështrim therës, por nuk foli fare. Burri vështroi në fillim të dashurën, pastaj dy të tjerat në korridor, pastaj sërish të dashurën.
Femra e tërhoqi brenda dhe mbylli derën duke e përplasur. Ndoshta po ktheheshin pikërisht nga qyteti.
Shqipëroi nga rumanishtja: Kopi Kyçyku